بزرگنمايي:

مازندران آنلاین - ساری- نوروزخوانی از سنت های کهن مردم دیار مازندران است که همه ساله، افرادی که به آنها نوروزخوان گفته می شود، با حضور در سطح شهر و روستاها با آوازخوانی درپیش بودن نوروز باستانی را به مردم بشارت می دهند.
  گروه های نوروزخوان که به طور عمده درمناطق روستایی وییلاقی مازندران برای مردم این مناطق فراررسیدن نوروز وبهار طبیعت را بشارت می دادند، امسال این برنامه را به فضای شهری نیز کشانده و شور وشعف خاصی نیز به بازارشهر آمل بخشیدند.
یک گروه 10 نفره از این نوروزخوان ها عصرپنجشنبه برنامه خود را از پل معلق وتاریخی شهر آمل آغاز ونوای خوش " باد بهارون بمو" این گروه، شهروندانی را که در زندگی ماشینی وتب وتاب روزهای پایانی سال در حرکت بودند، برای دقایقی محو برنامه آنها و تجدید خاطره با آیین های کهن این دیار کرد.
** نوروزخوانی آیینی 3هزارساله در مازندران
نوروز خوانی آیین سه هزار ساله ای است که از نیمه اسفندماه در مناطق مختلف مازندران اجرا می شود و نوروز خوانان، با حضور در شهرها و روستاها، شادباش آمدن بهار را می دهند.
در نوروز خوانی افرادی که به آنها نوروز خوان گفته می شد پیش از آغاز فصل بهار به صورت دوره گردی به شهرها و روستاهای مختلف می روند و اشعاری در مدح بهار یا با ذکر مفاهیم مذهبی به صورت بداهه یا از روی حافظه می خواندند.
این اشعار به زبان فارسی و یا زبان های محلی بود و پس از اسلام اغلب پس از ستایش خدا در مدح امامان شیعه گفته می شده است.
باد بِهارون بِیَمو / نِئروز سِلطون بِیَمو
مژده هادین دوستان رِ / گل بیَمو گلستون رِ
بهار آمد بهار آمد خِش آمد / علی با ذولفقار آمد، خوش آمد
نِئروزتان نِئروز دیگر / شِه ما رِ سال نِئ بووئه مِوارِک
نوروز خوانی ، گونه ای از آوازخوانی ایرانی است که در گذشته های دور در سرزمین پهناور ایران اسلامی رواج داشت و در حال حاضر این آیین بیشتر در استان های مازندران و گیلان اجرا می شود و به تاکید کارشناسان، دلیل اصلی اجرای این آیین بشارت نوروز به مردم بود که متاسفانه به دلایل مختلف شاهد از میان رفتن آن در جامعه هستیم.
صورت معمول این آیین در روستاهای مازندران بدین صورت بوده است که هنگامی که نوروزخوانان وارد محلی می شدند یکی از آنها نوروزخوانی را انجام می داد و دیگری یا همراهان وی بعد خوانش اشعار توسط نوروزخوان اصلی، آن شعر را تکرار می کردند و یکی از آنان به انجام حرکاتی نمادین که شادی بخش باشد روی می آورد.
نوروزخوانان وقتی در حیاط خانه ای وارد می شدند، صاحبخانه را به نام صدا می زدند و با بکار بردن نام وی در شعر نوروزخوانی، از وی تقاضای مژدگانی می کردند. برای مثال در برخی اشعار این گونه بیان می شد: " مشتی گوهِرِ مهربون، خِنِه ی جا بِرو بیرون، بموئه نوروزِخون،… " یا در جایی دیگر " صد سِلامُ و سی عَلِیک، بِرار سلامَ عَلِیک، ته سِرپیششِ زممه پا، ته جا گیرمه جِمه تَنخا، باد بهارون امده، نوروز سلطون آمده، مژده دهید دوسِتان، گل در گلستون آمده " و یا " مشت عمویِ با ایمون، شَکِرِ شیرین ته زِبون، صَدِف هَسسه ته دندون، انعام ر بیار بیرون"، " مشتی هاجر باوفا، خنه جا برو دیا، سننخ در رِ هاکِن وا، انعامِ تو هاده اِما.
** انعام، هدیه صاحبخانه به نوروزخان
اشعار این گروه ها که با همراهی ساز و پاسخ همخوانان خوانده می شد مردم شهر و روستا را دعوت می کرد که برای تبریک چیزی به نوروزخوان بدهند و البته باید یادآور شوم که نوروزخوانان این انعام را در قالب شعر در می آوردند و بیان می کردند. به عبارتی دیگر انعام را از صاحبخانه درخواست می کردند.
در این هنگام افراد صاحبخانه به پاس آنکه این نوروزخوانان آمدن بهار و سرزندگی را به خانواده آنها مژده داده و شادی را به خانه شان آورده بودند، مقداری میوه، شیرینی، تخم مرغ، برنج، پول یا هر چیز دیگری را به آنها مژدگانی یا انعام می دادند.
یکی از نوروزخوانان معمولا همراه خود کیسه ای داشت و این انعام را در آن کیسه می ریخت.
** شورو نشاط در بازار
مسئول انجمن بومی وسرود اداره فرهنگ وارشاد اسلامی شهرستان آمل گفت، که برنامه های گروه های نوروزخوانی درآمل هر روز از ساعت 16 الی 20 شب در مسیرهای تعیین شده تاپیش از نوروز در سطح شهر وروستاهای آمل اجرا خواهد شد.
حشمت اله ایازآملی، هدف از برپایی برنامه های نوروزخوانی درآستانه سال جدید شمسی را تقویت فرهنگ بومی و ایجاد شور و نشاط در میان کسبه، خانواده ها و شهروندان بیان کرد.
وی، با تشریح تاریخچه نوروزخوانی در مازندران گفت: نوروز خوانی یا بهار خوانی ، گونه ای از آواز خوانی است که در گذشته در ایران رواج داشت و در حال حاضر نیزاین گونه آواز خوانی بیشتر در استان های مازندران و گیلان رواج دارد.
ایازگفت: در این برنامه ها افرادی که به آن ها نوروز خوان گفته می شود پیش از آغاز فصل بهار به صورت دوره گردی به شهرها و روستاهای مختلف می روند و اشعاری در مدح بهار یا با ذکر مفاهیم مذهبی به صورت بداهه یا از روی حافظه می خوانند.
او ادامه داد: این اشعار بیشتر به زبان های طبری و گیلکی است و بیشتر به صورت ترجیع بند توسط یک یا چند شخص همزمان خوانده می شود.