بزرگنمايي:

پیام مازند - ساری- درحالی تصویب منطقه آزاد اقتصادی برای مازندران از لایحه پیشنهادی دولت به مجلس شورای اسلامی حذف شد که به گفته کارشناسان این استان به دلیل داشتن ظرفیت های بالای اقتصادی از هر لحاظ نسبت به سایر استان ها ارجعیت داشت.
به گزارش خبرنگار ایرنا، برخورداری از 22 مزیت اقتصادی در منطقه آزاد برای سرمایه گذاری و تجارت نسبت به سایر مناطق ویژه اقتصادی باعث شده تا داشتن منطقه آزاد برای استان هایی چون مازندران یک ظرفیت مهم اقتصادی به حساب آید.
مهمترین مزیت های اقتصادی منطقه آزاد نسبت به سایر مناطق از جمله ویژه اقتصادی معافیت های مالیاتی و گاها گمرکی صادراتی و وارداتی، جذب سرمایه گذاری خارجی با مالکیت 100درصدی، افزایش درآمد ناشی از فعالیت‌های خدماتی (حمل و نقل، بارگیری و تخلیه، بانکداری، بیمه گری و توریسم) و اشتغال است.
استان مازندران با قرارگیری در منطقه جنوبی دریای خزر و همسایگی 5 کشور حاشیه و با واسطه ارتباط با اروپا از طریق خط ریلی اینچه برون- آسیای میانه و تولید سالانه 7 میلیون تن محصولات کشاورزی و امکانات زیرساختی چون بندرامیرآباد در شرق از نگاه کارشناسان اقتصادی مهمترین نقطه برای ایجاد منطقه آزاد است.
شورای برنامه ریزی مازندران پس از بررسی 3 نقطه پیشنهادی برای ایجاد منطقه آزاد با اکثریت آراء طبق نظر کارشناسان، بندر و منطقه ویژه اقتصادی امیراباد را به دلیل داشتن حدود 2 هزار هکتار زمین و تجهیزات زیرساختی چون 15 دستگاه اسکله، در حال تجهیز به اسکله رورو ریلی، ظرفیت بارگیری 7.5 میلیون تنی و ارتقاء به 18 میلیون تن تا 2030 را منطقه آزاد پیشنهاد کردند که در لایحه دولت برای تصویب به مجلس قرار گرفت.
این پیشنهاد دولت اوایل شهریورماه جاری با مخالفت برخی نمایندگان مازنی در کمیسیون اقتصادی مجلس رد شد و پیش از ورود به صحن ناکام ماند.
*** روز از نو
استاندار مازندران برای حفظ حقوق توسعه ای استان، هفته گذشته دوباره با مصوبه شورای برنامه ریزی مازندران پیشنهاد تشکیل منطقه آزاد در امیرآباد را به دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد ارسال کرد که در صورت تایید و تصویب در هیات وزیران در قالب لایحه برای تصمیم گیری قانونی به مجلس شورای اسلامی ارسال می شود.
بر اساس گزارش ها 2 نماینده مازندران نیز برای میانبر و تسریع در تصویب منطقه آزاد در امیرآباد با رایزنی رئیس مازنی مجلس شورای اسلامی و درخواست از دولت برای ارسال لایحه منطقه آزاد امیرآباد فعالیت گسترده ای را شروع کردند تا شاید زخم ناشی از چوب مخالفت برخی نمایندگان بر تن منطقه آزاد این خطه التیام یابد.
*** نگاه منطقه محوری آسیب جدی
یک کارشناس اقتصادی می گوید: مازندران از لحاظ داشتن منطقه آزاد اقتصادی حدود دو دهه عقب ماند و این عقب ماندگی ضررهای اقتصادی زیادی را متوجه استان کرد.
دکتر محمدعلی موحدمنش در گفت وگو با خبرنگار ایرنا دلیل اصلی مصوب نشدن منطقه آزاد ناشی از نگرش های منطقه محور و فشارهای سیاسی دانست و گفت: ما برای توسعه یافتگی در مازندران نیاز به تغییر نگاه های منطقه ای به استانی داریم و این که این استان را در قالب کلانشهر ببینیم که توسعه هر منطقه ای می تواند سود اقتصادی را نصیب سایر مناطق نیز برساند.
وی معتقد است: از نگاه اقتصادی می توان 3 منطقه آزاد اقتصادی را برای مازندران در قالب گردشگری برای غرب، صنایع تبدیلی کشاورزی( زراعت-باغ-آبزی) برای مناطق مرکزی و صنعتی و تجاری در شرق پیش بینی کرد که بتواند از مزیت های موجود اقتصادی استانی بیشتر استفاده شود.
موحدمنش با دفاع از تشکیل منطقه آزاد صنعتی در امیرآباد شرق مازندران مخالفت برخی نمایندگان این خطه شمال کشور با پیشنهاد دولت را نکوهش کرد و اظهار داشت: امیرآباد به دلیل دسترسی به آب های آزاد ( با واسطه)، راه آهن سراسری، نزدیکی به فرودگاه ظرفیت ارتقاء به منطقه ازاد صنعتی و تجاری را دارد و به جای مخالفت با گزینه دولت باید برای سایر ظرفیت ها نیز پیگیری صورت گیرد.
*** منطقه آزاد راهکار دم دستی توسعه مازندران
یکی دیگر از کارشناسان اقتصادی در مازندران می گوید: ایجاد منطقه آزاد در شرایط رکود اقتصادی ناشی از تحریم به دلیل دسترسی به تجارت آزاد می تواند راهکار مناسبی برای توسعه اقتصادی این استان باشد.
دکتر معصومه حسین زاده به خبرنگار ایرنا گفت: با وجود ظرفیت های خوبی که مازندران برای ایجاد منطقه آزاد داشت، تاکنون از چنین مزیت هایی به دلیل نداشتن پشتوانه کارشناسی براثر لج و لج بازی نگاه های منطقه ای از بین رفت.
وی خط خوردن منطقه آزاد در فهرست لایحه پیشنهادی دولت در مجلس دهم را نیز ناشی از همین نگاه های منطقه محور بیان کرد.
حسین زاده معتقد است: باید با کار کارشناسی دقیق مناطقی از استان مازندران که ظرفیت برای منطقه آزاد دارند را شناسایی و به دولت و مجلس معرفی کرد و با پرهیز از نگاه های منطقه محوری نسبت به استقرار آن تلاش کرد.
*** اجماع بر سرمنطقه آزاد
این استاد دانشگاه می گوید: از لحاظ اقتصادی 12 نوع منطقه آزاد از کشاورزی تا گردشگری و 000 متصور است و براساس مزیت های منطقه ای و ظرفیت های موجود برای هر نقطه یک منطقه را طبق کارکرد مصوب کرد.
حسین زاده گفت: با این رویکرد پس از اجماع نمایندگان مردم مازندران در مجلس شورای اسلامی می توان چند منطقه آزاد را همزمان برای این استان شامل گردشگری، کشاورزی، تجاری و صنعتی پیگیر کرد و به نتیجه رساند.
وی اضافه کرد: ما برای اجماع نیاز به همراهی مردم نیز داریم که برای مشارکت پذیری اکثریت و باید به گونه ای برنامه ریزی شود که سود ایجاد منطقه آزاد به تمام مردم برسد.
حسین زاده خاطرنشان کرد: اگرچه صرف داشتن منطقه آزاد نمی توان مزیت اقتصادی برای منطقه ای پیش بینی کرد، ولی برای مازندران به دلیل داشتن ظرفیت های اقتصادی این مزیت ها بیشتر از ضررهای احتمالی است.
این کارشناس اقتصادی معتقد است که در صورت تصویب یک منطقه آزاد برای مازندران سایر مناطق دارای ظرفیت های مشابه می توانند به عنوان مکمل ظرفیت های خود را از طریق این منطقه دنبال کنند.
*** لایحه دولت برای منطقه آزاد در مازندران
دبیر کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی گفت: پیگیری برای ایجاد منطقه آزاد در این استان پس از کار کارشناسی حدود 2 ساله استانداری با محوریت امیرآباد از طریق دولت در حال پیگیری است.
علی محمد شاعری به خبرنگار ایرنا افزود: ما برای ایجاد مناطق آزاد برای سایر نقاط استان نیز مخالفتی نداشته و در صورتی که دولت موافق ایجاد چند منطقه آزاد در این خطه شمال کشور باشد، همه ما از این نقطه نظر با قوت حمایت خواهیم کرد.
وی اضافه کرد: در شرایط فعلی طبق کار کارشناسی بندر امیرآباد در شرق مازندران به دلیل داشتن مزیت های زیرساختی و منطقه ای، معرفی شد و پس از ایجاد ان می توان از ظرفیت های سایر نقاط استان نیز استفاده کرد.
وی خواهان تسریع دولت در ارایه لایحه منطقه آزاد اقتصادی امیرآباد در شرق مازندران به مجلس شورای اسلامی شد.
***شروع از نقطه صفر
استاندار مازندران گفت: پیگیری ایجاد منطقه آزاد برای مازندران از نقطه صفر که ارایه پیشنهاد به شورای عالی مناطق آزاد بود در حال پیگیری است و در صورت تایید برای تصویب به هیات دولت می رود.
محمد اسلامی افزود: چنانچه دولت این پیشنهاد مازندران را مصوب کند، از طریق لایحه ای به مجلس شورای اسلامی ارسال می کند و مجلس دهم در این ارتباط تصمیم گیرنده اصلی می شود.
نماینده عالی دولت در مازندران پیشنهاد شورای برنامه ریزی برای منطقه آزاد را امیرآباد در شرق پس از کار کارشناسی اعلام کرد.
***ایده ایجاد مناطق آزاد
ایدهٔ ایجاد مناطق آزاد تجاری به پس از جنگ جهانی دوم بر می‌گردد که کشورهای زیادی پس از این جنگ به استقلال رسیدند و این کشورها در صدد برآمدند تا آثار عقب ماندگی را از بین ببرند. در این راستا، رسیدن به استقلال اقتصادی-صنعتی را یکی از مهم‌ترین عوامل پیشرفت دانسته و بدین جهت در پی یافتن نظریه‌ها و راهبردهایی بودند که هر چه سریع‌تر آثار عقب ماندگی را زدوده و صاحب صنعت شوند.
چندین نظریه و استراتژی جهت توسعه صنعتی ارائه شدند، از جملهٔ آن‌ها، استراتژی تشویق یا توسعه صادرات بود که پس از سرخوردگی کشورهای در حال توسعه از سیاست جایگزینی واردات، به عنوان سیاستی که می‌تواند توسعه اقتصادی را به ارمغان بیاورد، توسط مؤسساتی نظیر سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (یونیدو) پیشنهاد و تشویق می‌شد.
نکتهٔ مهم قابل ذکر این است همان‌طور که در قلب سیاست جایگزینی واردات، حمایت از صنایع نوزاد بود، در قلب سیاست توسعهٔ صادرات بحث ایجاد مناطق آزاد تولیدی و تجاری مطرح بود و ادعا می‌شود اگر چنین مناطقی ایجاد شود بسیاری از کمپانی‌های خارجی انگیزهٔ سرمایه‌گذاری در این مناطق خواهند داشت که به تبع آن، تکنولوژی جدید، اشتغال و توان صادرات و ارز از آن حاصل خواهد گردید که توسعهٔ صنعتی کشور را به دنبال خواهد داشت، لذا مناطق آزاد تجاری مورد توجه قرار گرفتند.
6982/1899