بزرگنمايي:

پیام مازند - ساری- تئاتر فیزیکال گونه ای از هنر نمایش است که طی سال های اخیر توجه به آن در کشور بیشتر شده و در مازندران هم اقداماتی برای افزایش بهره مندی از این ظرفیت اجرا در هنر نمایش انجام شده است.
به گزارش خبرنگار ایرنا، این شب ها سالن بلک باکس مجتمع فرهنگی هنری ساری محل اجرای نمایش ' دیگری بزرگ 'به نویسندگی، طراحی و کارگردانی ' علی قاجاری ' هنرمند ساروی است. نمایشی که از 4 بهمن در ساری روی صحنه رفته و تا 14 بهمن اجرای آن ادامه دارد. قاجاری نمایش فیزیکال ' دیگری بزرگ 'را آذر و دی امسال در خانه نمایش مهرگان تهران نیز روی صحنه برده بود.
این نمایش از نظر اجرا تفاوت هایی با نمایش های مرسوم دارد. توجه به فرم و اجرای حرکات فیزیکی که به کمک عناصری مانند نور، صحنه، موسیقی و صدا قصد انتقال و بیان مفاهیمی را دارند، وجه تمایز نمایش های فیزیکال، یا به قول هنرمندان این شاخه از هنرهای نمایشی،' فیزیکال تئاتر ' است.
قاجاری که خودش مدرس فیزیکال تئاتر است، تنها نقش این نمایش تک پرسوناژ را نیز بازی می کند. او در سال های اخیر فعالیت های ملی و بین المللی متعددی در حوزه فیزیکال تئاتر انجام داده و تلاش کرده که در مازندران، توجه به این شکل از اجرای نمایش را افزایش دهد.
نکته قابل توجه در مورد فیزیکال تئاتر در مازندران این است که یکی از چهره های بین المللی و شناخته شده این گونه از اجرای نمایش در ایران که تا کنون در کشورهای مختلف و جشنواره های معتبر بین المللی به اجرای نمایش پرداخته، اهل مازندران است. ' یاسر خاسب ' هنرمند مازندرانی و برجسته فیزیکال تئاتر ایران، آثار متعدد و قابل توجهی در این حوزه تولید کرده است که در برخی از آن ها مانند ' گِل ' و ' هوموریباس '، قاجاری نیز همکاری داشت.
استفاده از فیزیکال تئاتر در اجرای نمایش، توسط برخی کارگردانان مازندرانی هم مورد توجه قرار گرفته است. نمایش ' خانه سیاه است ' به نویسندگی و کارگردانی ' محسن اردشیر ' که از 24 مهر تا 14 آبان امسال در آمل با استقبال هنردوستان مواجه شده بود و به دعوت دبیرخانه سی و هفتمین جشنواره تئاتر فجر، قرار است 27 بهمن نیز طی دو نوبت روی صحنه تالار اصلی تئاتر شهر برود، یکی از آثار تولید شده در مازندران است که در آن به فیزیکال تئاتر توجه شده و از این هنر بهره گرفته شده است. هنرمندان فیزیکال تئاتر این نمایش، از هنرجویان قاجاری هستند.
برگزاری یک دوره جشنواره آموزشی تئاتر فیزیکال در مازندران با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و توسط مدرسه تئاتر شهر قائمشهر که سال گذشته انجام شد نیز نشان می دهد که هنرمندان برای رونق و گسترش این هنر در مازندران گام هایی برداشته اند. حتی در یکی از مراکز آموزش عالی مازندران، 4 واحد درسی بدن برای رشته بازیگری اضافه شده که قاجاری تدریس این واحد را به عهده دارد.
**رفت و برگشت تئاتری
قاجاری به بهانه اجرای نمایش ' دیگری بزرگ ' درباره این اجرای فیزیکال به ایرنا گفت: چند سال است که در ساری و شهرهای دیگر استان مشغول فعالیت برای افزایش توجه به این هنر هستم. هنرجویان و دوستان زیادی پیگیر این بودند که چرا اثری را روی صحنه نمی برم. به سرانجام رسیدن ایده ' دیگری بزرگ 'حدود 3 سال طول کشید. تلاش کردم تا کاری نو و پر از تکنیک های پانتومیم و تئاتر فیزیکال باشد.
وی با بیان این که در ساری نیز طی شب های اخیر استقبال خوبی از این اجرا شد، افزود: اثر در بازبینی اول که در ساری انجام شد تأیید نشد و مجوز اجرا در مازندران را نتوانستم بگیرم. به پیشنهاد برخی دوستان، نمایش را برای اجرا در تهران، به بازبینی فرستادم که در همان بازبینی اول توسط آقای ' سعید راد ' مجوز اجرا در تهران صادر شد و مخاطبان هم استقبال خوبی از نمایش کردند.
این هنرمند تئاتر فیزیکال خاطرنشان کرد: ' دیگری بزرگ ' در واقع بیانگر و نشان دهنده هر چیزی مانند ترس، غرور یا هر رفتار درونی است که در هر فردی نمونه ای از آن می تواند وجود داشته باشد و سبب بازدارندگی افراد از رسیدن به موفقیت ها شود. در واقع نام نمایش یک اصطلاح در روانشناسی است. با زبان تئاتر فیزیکال سعی کردم که مفهومی اجتماعی و روانشناختی را برای مخاطبان مطرح کنم.
**مواجهه مخاطب با تئاتر فیزیکال
قاجاری درباره نوع نگاه جامعه و مخاطبان به این شکل از اجرا گفت: طبیعتا هنوز این شکل از اجرا اندکی برای مردم غریب است. چون کمتر در کشورمان به این سبک از اجرا توجه شد. خود هنرمندان نمایش هم کمتر ریسک می کنند که اثری به این شکل روی صحنه ببرند یا از این هنر در اثر استفاده کنند. البته در مازندران اتفاقات خوبی را در زمینه گرایش کارگردانان به استفاده از حرکت و فرم در نمایش را شاهد هستیم. محسن اردشیر، مهیار هزارجریبی یا تورج زایدلی اخیرا گام هایی در این حوزه و استفاده از حرکت و فرم در نمایش برداشتند. این یعنی تئاتر فیزیکال در مازندران در حال پا گرفتن است.
وی اظهار داشت: تئاتر فیزیکال یک زبان مشترک بین همه انسان هاست که با استفاده از آن، مفاهیمی که در ضمیر ناخودآگاه مردم وجود دارد ارائه می شود. حرکت در برخی جاها بسیار قدرتمندتر از زبان و بیان عمل می کند.
این هنرمند مازندرانی خاطرنشان کرد: خوشبختانه استقبال از کارگاه ها و دوره هایی که در مازندران برای این هنر برگزار شد نیز خوب بود. حدود 500 نفر تا کنون در این کارگاه ها حضور یافتند که دست کم با مفهوم تئاتر فیزیکال آشنا شده اند. بسیاری از آن ها اکنون در حال فعالیت در گروه های مختلف هستند. این که وقتی در مازندران می بینیم یک هنرجو برای اتود زدن، به ای متن، اجرایی بدون کلام و متکی به حرکت را انتخاب می کند، یعنی توجه به این هنر رو به افزایش است.
قاجاری افزایش توجه به این هنر را مستلزم سرمایه گذاری و حمایت مالی برای آموزش و همچنین به کارگیری افراد آموزش دیده در طراحی و اجرای نمایش ها دانست و گفت: این آموزش ها اگر دیده نشوند و روی صحنه نروند، اتفاقی که باید رقم بخورد نمی افتد.
**ظرفیت های بومی تئاتر فیزیکال
وی به ظرفیت بالای مازندران در و فرهنگ بومی اقوام مختلف در تولید آثار فاخر فرهنگی و نمایشی اشاره کرد و افزود: فرم های فرهنگ بومی ما کاملا شرقی است و می توانیم از آیین های خودمان ایده بگیریم. بسیاری از کشورهای دنیا چنین کاری می کنند. آیین های بومی ما پر از این ظرفیت هاست. در رقص های بومی مازندران کشاورزی، زمین، گل و بسیاری از اجزای طبیعت وجود دارند. همه این ها فرم هایی هستند که به نوعی نشان می دهد ذات ما چندان هم با تئاتر فیزیکال غریبه نیست. در واقع بسیاری از آیین های ما به شکلی تئاتر فیزیکال هستند.
این کارگردان درباره امکان تولید آثاری در این شاخه از هنر نمایش با استفاده از آیین ها و حرکات بومی مازندران یا سایر اقوام گفت: این موضوع بستگی به این دارد که حرکت یا فرم آیین موجود را چگونه در یک اثر به کار بگیریم. مخاطب یک کلیت از آیین ها را می شناسد که توسط پیشینان طراحی شد و به امروز رسید. این قالب بندی عقلی وجود دارد. پس باید با نگاهی به آنچه که به ما رسیده و وضعیتی که امروز هست، بازتولیدی از آیین ها برای بیان حرف های امروز داشت.
قاجاری یادآور شد: اگر می خواهیم اثر جدیدی مبتنی بر فرهنگ بومی و حرکات بومی آیین های خودمان تولید کنیم، باید ببینیم که امروز موسیقی محلی ما، جامعه بومی ما، نمادهای فرهنگی و حتی طبیعت و محیط زیست ما در چه جایی قرار دارد. همه این ها نیاز به طراحی جدید دارند و ظرفیت اش هم در مازندران وجود دارد. در صورت حمایت می توان آثاری برگرفته از آیین های بومی و فرهنگی خودمان تولید کرد.
وی تئاتر فیزیکال را هنری کاربردی برای همه اقشار دانست و اظهار داشت: تئاتر فیزیکال یک هنر لوکس نیست. بلکه نوعش شناخت از توانمندی های بدن است که در آن بدن نسبت به بسیاری از جزئیات پیرامون به خودآگاهی می رسد. در بین هنرجوها، افرادی از هنرهای دیگر مانند موسیقی و نقاشی و سایر هنرها هم حضور دارند. این نشان می دهد که تئاتر فیزیکال، صرفا آشنایی با یک سری تکنیک برای استفاده از بدن در اجرای نمایش نیست.
نمایش دیگری' دیگری بزرگ ' تا 14 بهمن هر شب از ساعت 18و 30 دقیقه در سالن بلک باکس مجتمع فرهنگی هنری ساری روی صحنه می رود.
9927/1654