بزرگنمايي:

پیام مازند- اگر این روزها به مازندران سری بزنید و از کنار اراضی شالیزاری آن عبور کنید، به آرامی بهار و آغاز فصل کشت و کار را خواهید دید، روزهایی که کشاورزان مازندرانی آرام آرام، خود را برای یک فصل پرزحمت و لذت‌بخش آماده می کنند.

در حالیکه همه ما، بر سر سفره‌هایمان، دانه‌های قد کشیده، معطر و خوشبوی برنج را مشاهده می‌کنیم، افرادی هستند که با مشقت فراوان، بیش از 5 ماه از سال را برای تولید این محصول وقت می‌گذارند و در تولید استراتژیک ترین ماده غذایی مازندران و کشور، فعالیت می کنند.

در این میان، توجه علمی و تجربی به بذر گیاه برنج، به همراه مدیریت و آماده سازی مناسب خزانه امکان شروعی بهتر را به محصول می‌دهد که برخی از متخصصان برای این امر، ضدعفونی کردن بذور برنج را تجویز می کنند اما در مقابل، برخی دیگر، سمپاشی با دوز و زمان مناسب را بهترین روش می‌دانند.

برخی از کارشناسان، معتقد هستند ضدعفونی کردن بذور برنج یکی از راه‌های موثر پیشگیری و کاهش آلودگی بیماری‌های قارچی مانند طوقه، پوسیدگی ساقه، سوختگی غلاف برگ و لکه قهوه ای در خزانه و زمین اصلی است اما برخی دیگر اعتقاد دارند بذر برنج  از همان ابتدا با ضدعفونی کردن تنبل می شود و در شرایط مختلف مقاومت‌ کمی خواهد داشت.

ضدعفونی کردن بذر برنج؛ مانع آلودگی یک مزرعه!

در این رابطه بهنام امیری عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی ساری  با اشاره به اینکه یک بذر خوب باید رطوبت کمتر از 14 درصد و وزن هزاردانه مناسبی داشته باشد اما ممکن است برخی بیماری‌ها بر روی بذر برنج مانند شیت بلایت و پلاست و غیره قرار بگیرد، گفت: این بیماری‌ها می تواند به تنهایی باعث آلودگی یک مزرعه شوند.

وی با بیان اینکه این بیماری‌ها ممکن است به خوشه، ساقه و برگ وارد شود و گیاه را از بین ببرد، تصریح کرد: سیاهک برنج بیماری دیگری است که از طریق بذر منتقل می شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی ساری با اشاره به اینکه اصول ضدعفونی کردن بذر برنج روش های مختلفی دارد، گفت: برخی بذرها را در یک تانکر قرار می دهند و سم را با آن مخلوط می کنند، همچنین برخی آن را داخل آب قرار می دهند و آن را با سم قاطی می کنند و پس از 24 ساعت، آن را برای خزانه آماده می کنند.

امیری با بیان اینکه تقریبا 24 ساعت پیش از وارد کردن برنج در خزانه، باید ضدعفونی بذر برنج صورت بگیرد و بذور ضد عفونی شده باید بدون شستشو جوانه‌دار شود که برای این منظور بذور برنج یک تا دو روز در آب خیسانده می شود، اظهار کرد: ضدعفونی کردن بذر برای محیط زیست آلودگی ایجاد می کند اما این آلودگی به اندازه سم‌پاشی نیست و آسیب جدی به آن وارد نمی‌کند.

وی راه‌اندازی سایت‌های الگویی در این زمینه را برای آگاهی کشاورزان مازندرانی، مناسب ارزیابی کرد و گفت: برگزاری چنین سایت‌هایی می تواند اطلاعات کافی را به کشاورزان بدهد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی ساری با اشاره به اینکه امکان مقاومت بیماری در برابر ضدعفونی بذر وجود دارد، تصریح کرد: اگر بیماری و آفات با ضدعفونی شدن، از بین نروند، باید وارد مرحله سمپاشی و از بین رفتن حشرات در زمان رشد گیاه شد.

ضدعفونی کردن بذر ممنوع!

رضا اسماعیل‌زاده‌کناری رئیس پژوهشکده صنایع غذایی مازندران نیز  ضدعفونی کردن بذور برنج را نامناسب دانست و گفت: وقتی بذر تازه رسیده را برای مقابله با آفات ضدعفونی می کنید، در واقع در همان شرایط اگر آفاتی وجود داشته باشد از بین می رود، اما باقیمانده آن موجب انتقال به سایر دانه ها می شود.

وی با اشاره به اینکه به هیچ عنوان ضدعفونی کردن آفات، اثر محافظت‌کنندگی ندارد و باید کنترل آفات و بیماری‌ها در زمان کاشت و داشت صورت گیرد، تصریح کرد: بذر از همان ابتدا با ضدعفونی کردن تنبل می شود و در شرایط مختلف مقاومت‌ کمی خواهد داشت.

رئیس پژوهشکده صنایع غذایی مازندران با بیان اینکه، آفات بیشتر در شرایط داشت و برداشت حمله‌ور می شوند، خاطرنشان کرد: مبارزه با آفات و بیماری‌ها باید بیشتر در این مراحل باشد و به هیچ عنوان اعتقادی به ضدعفونی کردن بذر ندارم.

استفاده از سموم با دوز و در زمان مناسب

اسماعیل‌زاده در پاسخ به این سوال که استفاده از سموم بهتر است یا ضدعفونی کردن بذرها، گفت: سموم اگر در دوز مجاز استفاده شود، باقیمانده سموم قابل تجزیه است اما اگر در زمان نامساعد مانند نزدیک برداشت محصول و همچنین از میزان سم زیادی استفاده شود، باقیمانده سموم در محصول باقی می ماند و خطرناک است.

رئیس کارگروه تخصصی صنایع غذایی و تبدیلی اتاق فکر توسعه و تعالی مازندران، در ادامه با اشاره به اینکه باید پیش از برداشت، استفاده از سموم، کاملا قطع شود، تصریح کرد: اگر سموم در زمان و میزان نامناسب استفاده شود، حجم باقیمانده در محصول بالا خواهد بود.

وی با بیان اینکه همچنین کشاورزان صرفا از آن سموم برای مقابله با یک آفت بهره می گیرند چرا که هر سمی به صورت تخصصی برای همان آفت استفاده می شود، خاطرنشان کرد: استفاده از سموم با دوز بالا و زمان نامناسب، موجب ضعف و عدم رشد آن گیاه می شود چرا که مقاومت آن گیاه به واسطه آن سموم کاهش می یابد و موجب کاهش راندمان آن محصول می شود.