بزرگنمايي:

پیام مازند - ساری - مدیریت منابع، مصرف و بهره وری بهینه آب با فرهنگ سازی و نیز استفاده از مبانی علمی، شاه کلید خروج از کم ابی در کشور و مازندران اعلام شد، مقوله ای که امروز بار دیگر اساتید دانشگاه ها در همایش راهبردهای مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی در ساری مورد توجه قرار دادند.
به گزارش ایرنا ،باید بپذیریم که بحران آب به صورت چالش جدی فراروی همگان است و این مساله حتی استانهای پراب کشور را نیز تحت تاثیر قرار داده و از این رو کارشناسان، فرهنگ‌ سازی، تنظیم الگوی مصرف و اجرای صحیح برنامه های مدیریت مصرف آب را نیاز ضروری این مساله دانستند.
برگزاری امروز دوشنبه همایش راهبردهای مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی در فصل پر آب زمستان و پیش از آغاز برنجکاری به عنوان محصول آب بر در ساری مرکز استان مازندران از ان نظر اهمیت داشته که کارشناسان کم ابی را طی سال های آینده حتی در استان های شمالی با متوسط بارندگی 600میلی متر نیز جدی می دانند.
اینکه 2تن از استادان دانشگاه سخنران اصلی این همایش باشند و مدیران کل هواشناسی، جهاد کشاورزی، محیط زیست و شرکت آب منطقه ای در آن سخنرانی نکنند و کارشناسان و دهیاران مخاطبان و حضار اصلی این همایش باشند، از مزیت های اثر گذار برگزاری این همایش بوده است.
لب کلام استادان دانشگاه در این همایش بر این بوده که مدیریت، عمل کردن به علم و تجربه است و اگر مبانی نظری علمی در هر مقوله ای به فراموشی سپرده شود و یا پشتوانه عملی پیدا نکند، بحران بی آبی و خشکسالی مازندران پر آب را نیز در بر می گیرد.
آنان گفتند یقین کنید که که در زمان بحران نمی توان فرهنگ سازی را انجام داد و مازندران امروز که همچنان با هدر رفت آب و مصرف بی رویه آن مواجه است، باید مدیریت منابع و مصرف بهینه آب را الگو سازی و فرهنگ سازی کند.
مدیران و کارشناسان هواشناسی، کشاورزی، محیط زیست و شرکت آب منطقه ای مازندران باید هشدارهای کم آبی و بحران خشکسالی را در استان جدی بگیرند و دهیاران به عنوان نمایندگان کشاورزان در روستاها این چالش پیش رو را به درستی تبیین کنند.
به گفته سخنرانان در این همایش، آمارها بیانگر این است که بیشترین میزان مصرف مربوط به بخش کشاورزی است که آب در آن شرط لازم تلقی می شود و از آنجاییکه کشاورزی مازندران همچنان تکیه بر کشاورزی سنتی و روش های غرق آبی است،میزان اتلاف در این بخش زیاد است.
** توجه به آب بندان های مازندران راهکاری که پیشینیان به یادگار گذاشتند
استاد دانشگاه و عضو هیات علمی دانشگاه امام حسین ( ع) با بیان اینکه آببندان های مازندران بزرگترین سرمایه منابع آبی هستند که هر قطعه آن همانند یک سد نیاز به مدیریت دارد، گفت: متاسفانه این منابع آبی که پیش از انقلاب برای تامین آب کشاورزی ایجاد شده، پس از انقلاب به فراموشی سپرده شد.
دکتر نادر خورشیدی با بیان اینکه آببندان ها میراث اجداد و گذشتگان کشاورزان خطه شمال است و کم آبی سبب شد تا امروز به اهمیت و حفظ این منابع آبی پی برده شود، افزود: این منابع آبی مخزن بی نظیری هستند که فقط با احیاء آن می توان کشاورزی استان را نجات داد.
آببندان ، استخر یا تالاب دست ساز خاکی و بسیار بزرگ است که از گود کردن و خاکبرداری یک محدوده و ریختن و کوبیدن و ایجاد دیواره خاکی دور این محدوده به وجود می آید تا روان آب ها در آن برای بهره برداری کشاورزی ذخیره شود.
این سازه ذخیره ساز آب کشاورزی، مختص استان های شمالی کشور است که در مازندران به آن "اندون " ، در گیلان " سل " و در استان گلستان "بندسار" می گویند.
بر اساس آمار رسمی ، مساحت کل آب بندان های استان های گلستان ، مازندران و گیلان حدود 33 هزار هکتار است که آب آبیاری حدود 150 هزار هکتار اراضی شالیزاری را تأمین می کند و مازندران با 800قطعه با 17هزار هکتار بیشترین سهم را در استفاده از این منابع آبی دارد.
عضو هیات علمی دانشگاه امام حسین ( ع) توضیح داد: رواج سدسازی در کشور به همراه استفاده بی در و پیکر از سفره های زیرزمینی و دلخوشی به شیوه های نوین آبیاری در چند دهه گذشته سبب شد تا تعداد زیادی از آببندان های این استان ها رها شده و خشک شود در حالی که تا اواخر دهه 40 و 50 این سازه ها تنها تامین کننده آب کشاورزی در شمال کشور بود.
وی بر لزوم تهیه طرح جامع ساماندهی آب بندان های مازندران تاکید کرد و گفت: باید تکلیف مالکیت آب بندان ها ، لایروبی و دعوای مدیریت آن بین 2 دستگاه جهاد کشاورزی و شرکت آب منطقه ای حل و فصل شود.
خورشیدی با اشاره به اینکه آب بندان ها تا 50 درصد منابع ذخیره آب مازندران را تامین می کنند، توضیح داد: اساس موفقیت مدیریت مفاهمه باورمند است و این موضوع ابتدا باید بین مسئولان مربوطه در حوزه آب استان نهادینه شود.
وی وجود میراب در سازماندهی منابع آب کشاورزی مازندران را یک فرصت مهم و امری ضروری در شرائط فعلی عنوان کرد و گفت: امروز مصرف افسارگسیخته در استفاده از منابع آب سطحی و زیر زمینی این خطه شمال را به شدت تهدید می کند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه مبانی نظری نباید به فراموشی سپرده شود و باید با پشتوانه عملی مورد توجه قرار بگیرد، ادامه داد: در ساماندهی آب بندان های مازندران باید مشکلات منابع مالی ، سرمایه انسانی و رعایت استاندارد را مورد توجه قرار داد.
وی گفت: باید همگرایی در بهره وری آب بندان های مازندران بوجود بیاید تا شاهد حفظ زمین های کشاورزی و محصولات تولید آن با هدف امنیت غذایی باشیم.
**راهکار زیادی برای غلبه بر کم آبی در مازندران وجود دارد
پدر علم کویرشناسی ایران با بیان اینکه میریت مصرف آب مهم ترین مساله در ادامه حیات کشاورزی در شمال است، گفت: برای غلبه بر کم آبی راهکاری زیادی در استان وجود دارد که باید فرهنگسازی و عملیاتی شود.
پرفسور پرویز کردوانی در همایش راهبردی آب در بخش کشاورزی افزود: وجود دریای خزر و رشته های البرز شرائط اقلیمی و آب و هوایی بی نظیری را در مازندران، بوجود آورد که باید قدر آن را بدانیم.
وی با اشاره به اینکه به هیچ عنوان نمی توان اقلیم مازندران را به دلیل داشتن شرائط پرفشاری جریان هوا تغییر داد، ادامه داد: بارندگی های چهار فصل این استان را باید به هر میزانی است قدر بدانیم واز منابع آبی آن به درستی مراقیت کنیم.
وی با اشاره به اینکه فرهنگ سازی مصرف بهینه آب در بخش کشاورزی بسیار مهم و ضروری است، توضیح داد: اقلیم مازندران با بارندگی های رایگان فرصتی ملی برای فعالیت های کشاورزی و زندگی سالم برای ملت ایران است به طوریکه در سال های اخیر شاهد مهاجرت به این خطه هستیم.
وی حفر چاه را بزرگترین خیانت به منابع آبی مازندران دانست و گفت: باید این مشکل را فقط با فرهنگ سازی حل و فصل کرد.
پرفسور کردوانی گفت که به دلیل باران های پاییزی بهترین زمان برای غلبه بر کم آبی در مازندران احیاء کشت پاییزه است.
وی گفت که مازندران به دلیل کمبود آب در تابستان باید برنامه ریزی خود را برای کشت پاییزه داشته باشد و بیشترین محصول خود را به سمت پاییز ببرد.
این جغرافیدان و چهره ماندگار گفت: اگر چه برنج به دلیل شرایط خوب آب و هوایی در مازندران در تابستان باید کشت شود، ولی برای سایر محصولات باید برنامه ریزی برای کشت پاییزه باشد تا مشکل کم آبی کمتر شود.
وی ظرفیت مازندران را کشاورزی دانست و افزود: این استان تنها منطقه ای در جهان است که به دلیل شرایط خوب آب و هوایی می تواند بهترین نقطه برای کشت برنج باشد.
پرفسور کردوانی با اشاره به دریای خزر به عنوان یکی از ظرفیت های آبی مهم مازندران گفت: باید از آب این دریا برای برخی محصولات کشاورزی مقاوم در برابر شوری استفاده کرد.
مازندران دارای 230 هزار هکتار زمین شالیزاری است و سالانه حدود یک میلیون تن برنج سفید به عنوان گل سر سبد محصولات کشاورزی،در این استان تولید می شود.
میزان مصرف آب استان در بخش کشاورزی سالانه حدود 2 میلیارد و 700 میلیون متر مکعب است که از این میزان بیش از 200 میلیون متر مکعب مربوط به یک وعده کشت برنج است.
کردوانی گفت: با توجه به شرایط آب و هوایی استان مازندران و هشدار های کم ابی باید علاوه بر فرهنگ سازی مصرف بهینه ،از روش های نوین کشاورزی نیز استفاده کرد.
6990/1899