چاپ

گورستان سفيد‌چاه در دل روستاي سفيد‌چاه با پيشينه‌اي کهن که به دوره تيموريان مي‌رسد، نگيني بي‌بديل و درخشان در سرزمين سبز علويان است اما مورد بي‌مهري و بعضاً بي‌تفاوتي مسئولان قرار گرفته است.

در گذر از جاده‌هاي زيباي بهشهر در بخش کوهستاني و «يانه‌سر» در ارتفاع بيش از 1700 متري سطح دريا آن‌جا که به آسمان نزديک‌تر مي‌شوي طبيعت بکري را مي‌بيني که ترکيبي رويايي، دل‌نواز و چشم‌نواز از تاريخ و فرهنگ و طبيعت را در خود جاي داده است.

در پيشاني اين روستا و در مسيري که مي‌تواني خود را تا ساعتي به چشمه علي دامغان برساني، منظره‌اي را مي‌بيني که در نگاه نخست به جمعيتي انبوه شبيه است اما نزديک‌تر که مي‌شوي سنگ‌هايي مي‌بيني که اجتماع آنها گورستاني را تشکيل مي‌دهد که در زمره نخستين قبرستان‌هاي مسلمانان است و گواه آن سنگ نوشته‌ها و نقوش هندسي و اسليمي و سمبوليک و اسامي سادات و بزرگان ميرعمادي و مرعشي است.

اين گورستان که بر اساس قديمي‌ترين سنگ‌هاي موجود، تاريخ آن را به 1200 سال پيش نسبت مي‌دهند در قلب خود بقعه متبرکه امامزادگان منصور، ابراهيم و رحمان از نوادگان امام موسي کاظم(ع) را دارد و در شمال خود گلزار شهدا که بيش از 100 شهيد از بهشهر، گلوگاه، سمنان و گرگان در آن آرميده‌اند را جاي داده و از طرفي با چشم‌اندازي رويايي، ترکيب زيبايي از تاريخ و فرهنگ و طبيعت را به نقشي بي‌بديل تبديل کرده است که براي هر رهگذري بي‌گذار نمي‌افتد.

اين تاريخ ماندگار که در اسفندماه 81 با شماره 7845 به ثبت آثار ملي ايران درآمده است، اکنون بدون حفاظ و مراقبت در دل کوه‌هاي جهان موراجا خشک کرده است. شباهنگام اگر نور چراغ بقعه نباشد قبرستان را به سختي مي‌بيني و اين شايسته يک اثر ملي نيست.

ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري مثل هميشه از بي‌پولي حرف مي‌زند در حالي‌که ريزش تاريخ و فرهنگ را با چشمان خود مي‌بيند.

اوقاف و امور خيريه و معاونت بقاع و اماکن متبرکه با توجه به ساختار گورستان سفيد چاه که بقعه‌اي را هم در دل خود دارد همچنان توپ را به زمين ميراث پرتاب مي‌کند و معتقد است؛ ميراث فرهنگي نبايد از کيسه خليفه ببخشد.

اين سازمان معتقد است چون بعد از گذشت 30 سال مي‌شود قبور جديد را جايگزين قبور قديمي کرد بنابراين هيچ اشکالي در محافظت نشدن از سنگِ‌ قبرهاي چند‌صد ساله نمي‌بيند.

اداره اوقات و امور خيريه بهشهر حتي نتوانسته است به‌ خوبي از نذورات جمع‌آوري شده براي زيبايي و محافظت از بقعه متبرکه سفيد‌چاه استفاده کند، در حالي‌که با مبالغ جمع‌آوري شده، ‌به‌ راحتي مي‌تواند در نگهداري و محافظت از گورستان هزينه کند.

بنياد شهيد و امور ايثارگران هم بايد آستينش را بيشتر بالا بزند و کار ساماندهي گلزار شهداي سفيد‌چاه را که سال‌هاست به اين سال و آن سال و اعتبارات خيالي وعده مي‌دهد، تمام کند.

در تعطيلات عيد سعيد فطر امسال سري به گورستان سفيد‌چاه زديم، جمعيتي بالغ بر 20 هزار نفر طي دو روز براي زيارت اهل قبور و امامزادگان آمده بودند، نه پارکينگي بود و نه فضايي براي استراحت زائران.

بيشتر سنگ قبرهاي قديمي گورستان تاريخي سفيد‌چاه در حال تخريب هستند، تخمين زده شده که 15 هزار تخته سنگ کوچک و بزرگ و تخريب‌ شده و محرابي ‌شکل در گورستان سفيدچاه وجود دارد و اگر اوضاع حفاظت از آن همچنان به دليل سهل‌انگاريهاي مسئولان، متوقف باشد بايد با تاريخ و فرهنگ وداع کنند.

گورستان سفيدچاه به‌ دليل قرار‌ داشتن در مسير زائران امام رضا(ع) و مسافران و گردشگراني که به سمت سمنان در حرکتاند در تعطيلات آخر هفته و مراسمات مذهبي مانند محرم و صفر و اعياد مختلف، محل رفت و آمد‌هاي فراواني است اما از داشتن امکانات رفاهي و درماني بي‌نصيب است.

اگر فردي نياز به پزشک يا مرکز درماني داشته باشد بايد دهها کيلومتر را طي کند تا خود را به نخستين مرکز درماني که در نزديکي شهرستان گلوگاه است، برساند، اورژانس جادهاي«نيالا» هم هنوز منتظر اعتبار است و تاريخ مشخصي براي آمدنش نيست.

اميد که مکانهايي همچون گورستان تاريخي«سفيد‌چاه» در مازندران با تدابير درست مسئولان و استفاده از فرصت‌هايي که در يک‌قدمي آن‌ها هستند، به مکان‌هايي مرکب از تاريخي، مذهبي، فرهنگي، اقتصادي و گردشگري تبديل شوند.