چاپ

پیام مازند - ساعت 19 پنجشنبه 21 تیرماه شاید هیچ وقت از یاد تاریخ کهن شهر ساری پاک نشود،عصری که شعله های آتش بر قلب مسجد جامع تاریخی این شهر زبانه کشید و داغ آن را بر دل مردمان شهر گذاشت.
روزگاری نه چندان دور این مسجد، کهن ترین مسجد دیار علویان در سرزمین طبرستان بود، مسجدی جزء معدود مساجد تک ایوانی ایران و هم عصر مساجدی مانند فهرج یزد و تاریخانه دامغان...اما این پیرفرتوت نتوانست همانند سیمرغ از آتشی که بر وجودش شعله ور شد دوباره متولد شود و جز تن تف دار و رو به احتزار دیگر از آن چیزی باقی نمانده است.
تاریخ سوخته کهن شهر ساری از چهار شبستان برخوردار بوده است که شبستان جنوبی مربوط به دوره قاجار بوده و سه شبستان دیگر به دوره پهلوی باز می‌گردد.
مسجد در ادوار مختلف به ویژه در زمان پهلوی اول و قاجار به کرات بازسازی و مرمت شده است، پیشینه تاریخی بنا طبق مستندات متون قدیمی به اوایل اسلام بر می گردد، از اینکه بنا در دوران خلافت بنی عباس بنیان گذاشته شده اختلافی وجود ندارد اما سخن در بنیانگذار است، عده ای پس از شکست اسپهبد خورشید، ابو الخصیب و گروهی یحیی بن یحیی را بنیانگذار می دانند اما در سال 411 هجری قمری تقریباً متفق القولند
این مسجد سه محراب داشته و سردر ایوان با کاشی های معرق و کتیبه کوفی تزئین شده بود، سقف ورودی شمالی دارای تزئینات رسمی بندی و بام بنا تمامی سفالپوش بوده ودر سال 1377 با شمارهٔ ثبت 2272 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
*مرگ تاریخ در پنجشنبه ای شوم
شامگاه پنجشنبه21تیر ماه 1397در گرمای 35درجه ای مرکز استان مازندران ناگهان سوزشی در دل کهن ترین مسجد طبرستان افتاد، آتشی که تمام وجود بنا را گرفت.
آتشی که طبق نظر کارشناسان به دلیل اتصلات برقی و گرمای هوا دامان مسجد را گرفت، شراره های آتش به ناگاه آن چنان اوج گرفت که دیگر رمقی برای زنده ماندن در جان بنا نماند و پروانه وار در خرمن شعله ها رقصید و به خاکستر مبدل شد.
جمعیتی که همیشه در مسجد حضور داشتند این بار حول مسجد سوخته گرد آمده بودند، بازاریانی که نمی‌دانستند برای سوختن مغازه های خود و کسب و کار از دست رفته خود بگریند و یا مسجدی که از کودکی با پدر و مادر خود به آنجا می آمدند و آداب اولیه نماز را در این مسجد آموخته بودند.
شعله ها بی رحمانه در پیچ مناره ها بالا می رفت و مردم چاره ای جز تسلیم در برابر لهیب آتش نداشتند،21 تیرماه سال 97 پلاسکویی دیگر این بار در مازندران رقم خورد و تاریخ پایتخت طبرستان را به کام خود فرو برد، غمبارتر از سوختن مسجد این است که این بنا به تازگی بازسازی شده بود، اما علت حادثه اتصالات سیم های برق بوده و این یعنی مرمت اصولی در این سازه قدیمی صوت نگرفته است.
حال این نقش و نگار هایی باقی مانده که پس از سوختگی به جای مانده را چگونه می توان تاب آورد؟
این روزها مناره های سوخته مسجد با کبوترانش به شدت خودنمایی می کند، کبوترانی که پس از خاموش شدن شعله آتش چه وفادارانه این بار به مناره های سوخته بازگشتند...
*قلب مردم از سوختن مسجد جامع جریحه دار شد/ تشکیل ستاد بازسازی
استاندار مازندران با بیان اینکه سوختن مسجد جامع ساری قلب مردم را جریحه دار کرده است از تشکیل ستاد بازسازی و احیای آن خبر داد.
محمد اسلامی استاندار مازندران جمعه شب نشست بررسی بازسازی و بهسازی مسجد جامع ساری به اهداف این نشست اشاره و اظهار کرد: هدف مهم این بود که کسانی که در ارتباط با مسجد نقش و مسئولیت قانونی داشته با توجه به اهمیت جایگاه و نقش آن برای مردم تلاش کنند زیرا مردم از سوختن مسجد گریه کردند و احساساتشان جریحه دار شده است.
وی افزود: سه کار مهم شامل اینکه اول ستاد بازسازی مسجد به ریاست استاندار تشکیل شد و مسئولان ذیربط عضو این ستاد هستند و در گام دوم، شهرداری ساری مجری بازسازی و بازآفرینی مسجد معرفی شده است.
اسلامی اشاره به این که از محل منابع ملی، استانی، اوقاف و کمک های مردمی بازسازی مسجد انجام می شود یادآور شد: در ستاد بازسازی حساب بانکی افتتاح می شود تا کمک های مردمی جمع آوری شود
استاندار مازندران با بیان این که به این جمع بندی رسیدیم که ساختار جدید و سازه جدید جایگزین سقف چوبی مسجد شود تصریح کرد: سیستم پیشرفته گرمایشی و سرمایشی و اطفای حریق برای مسجد و حوزه علمیه پیش بینی شده است.
اسلامی افزود: هیئت امنای مسجد موظف شدند یک مدیر را تعیین کنند و باید شرح وظایف هیئت امنا و مدیر مشخص شود و فرد مسئول در برابر اقدامات پاسخگو باشد.
وی با بیان این که با مدیریت معاون عمرانی استاندار مقرر شد، اماکن مشابه در سطح استان شناسایی و بازنگری صورت گیرد خاطرنشان کرد:این بزنگری سبب می شود نارسایی های ایمنی بناها احصا شده و به دست اندرکاران و متولیان برای مدیریت و رفع مشکلات مسائل ابلاغ شود.
*احتمال حریق مجدد در مسجد جامع ساری
علی رشیدی معاون فنی شهرداری ساری در مورد وضعیت فعلی مسجد جامع ساری خاطرنشان کرد: در حال حاضر نیروها در حال جمع آوری نخاله ها باقی مانده پس از آتش‌سوزی هستند.
وی افزود: همچنین کارهای کنترل به جهت عدم حریق مجدد در دستور کار قرار داشته و در حال انجام است و از آنجایی که بیشتر تجهیزات به کار رفته در این معماری از چوب بوده و با توجه به گرم بودن هوا احتمال حریق مجدد وجود دارد.
معاون فنی شهرداری ساری خلطر نشان کرد: به دلیل احتمال حریق مجدد ناظرین در مسجد کارهای کنترلی را انجام می دهند که مبادا به دلیل گرمای هوا آتش های پنهان دوباره قوت بگیرد.
وی در مورد وضعیت بازسازی مسجد خاطرنشان کرد :با توجه به اینکه مسجد بنای معمولی نبوده، نیازمند دقت کارشناسانه است که مشخص شود چه مقدار زمان برای بازسازی آن مورد نیاز است.
معاون فنی شهرداری ساری گفت:از آنجا که صفر تا صد کار دست ما نیست و این بنای تاریخی متولیان دیگری نیز دارد باید طی جلساتی زمان شروع ،اجرا،اتمام و هزینه ها کارشناسی و ارزیابی آن با هماهنگی میراث فرهنگی و استانداری مازندران انجام شود.
رشیدی با بیان این که این مسجد میراث فرهنگی شهر ساری بوده و متاسفانه حریق به سرعت کل مسجد را در بر می گیرد یادآور شد: در این راستا شش ایستگاه آتش نشانی با 13 خودرو و 100 نیرو در مرحله اولیه اطفاء حریق در محل حادثه حضور یافتند.
وی با اشاره به این که 200 نیروی آتش نشان در این عملیات حضور داشت گفت: با تلاش همه نیروهای حاضر در این حادثه از سرایت این آتش سوزی به خیابان های اطراف و بازار ساری جلوگیری شد.
*25 نفر در حادثه آتش سوزی مسجد جامع ساری مصدوم شدند/ حال همه مصدومان خوب است
زکریا اشک پور سخنگوی اورژانس مازندران نیز در مورد آخرین وضعیت مصدومین حادثه اظهار کرد: 25 نفر در حادثه آتش سوزی مسجد جامع ساری و بازار مصدوم شدند .
وی با اشاره به این که 17نفر در محل حادثه درمان سرپایی شده و 8 نفر به بیمارستان ارجاع داده شده بودند تصرریح کرد: در حال حاضر تمام کسانی که در طی روز گذشته در بیمارستان های امام خمینی(ره)، بوعلی و فاطمه زهرا(س) ساری بستری بودند، ترخیص شدند.
*کوتاهترین زمان ممکن برای بازسازی مسجدجامع در نظر گرفته شده است
عباسعلی رضایی فرماندار شهرستان ساری نیز اظهار کرد: در حال حاضر سازمان گردشگری مکلف شد سریعا با کارشناسی حادثه میزان خسارت را برآورد کند.
وی با بیان این که پس از کارشناسی، تهیه طرح ونقشه جدید برای بازسازی مسجد اقدام خواهد شد گفت: تمام تلاش ها بر این است تا در کوتاه ترین زمان ممکن این بنای تاریخی بازسازی شود.
*خسارت سنگین به بدنه تاریخ ساری وارد شد
سیف الله فرزانه مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان مازندران نیز با اشاره به ثبت ملی مسجد جامع ساری و ابراز تاسف از وقوع آتش سوزی در آن گفت: بازدید اولیه توسط کارشناسان میراث فرهنگی انجام و اجازه آوار برداری و جمع آوری نخاله در مسجد به شهرداری داده شد و هم اینک آواربرداری آغاز شده است.
وی با اشاره به این که:پس از انجام مراحل کارشناسی بازسازی به فوریت آغاز می شود اظهار کرد: ترافیک سنگین سه راه مولا مجدالدین، کوچه های باریک، کمبود ماشین اطفای حریق،عدم تجهیزات ایمنی مناسب و نبود ناوگان هوایی آب پاش سبب شد تا خسارت زیادی به تاریخ ساری وارد آید.
فرزانه خاطرنشان کرد:میراث ثبت شده ملی باید بیش از پیش مراقبت از آن صورت گیرد زیرا پس از تخریب دیگر جبران آن غیرممکن است.
از مسجد سوخته دیگر صدای اذان نمی آید، اما این روزها مردم طبق عادت اما با دلی گرفته در وقت نماز دور این بنای به خاکستر نشسته اقتدای عشق می کنند و در دل بارقه ای امیدی بر اینکه شاید دوباره صدای اذان از مناره های سوخته مسجد شنیده شود می نشانند.