چاپ

پیام مازند - دریای خزر مدتهاست با بیماری مزمن آلودگی دست و پنجه نرم می کند و مشخص نیست چه زمانی به شکل حاد طغیان کرده و سرنوشتی غم انگیز برای بزرگترین دریاچه آب شور جهان به وجود آورد.
دریای خزر، این اکوسیستم زیبا امروزه حال و روز خوشی نداشته و درگیر بحران ها و معضلاتی نظیر پسماند، فاضلاب و آلودگی نفتی است، مشکلاتی که هریک به نوبه خود می تواند برای از بین بردن یک منبع حیات کافی باشد.
آلودگی دریای خزر/ نفتی یا غیرنفتی
اسماعیل طلوعی دکترای حوزه آب و سازه های هیدرولیکی آلودگی دریای خزر را ناشی از دو منبع نفتی و غیر نفتی دانست و اظهار کرد: منابع غیر نفتی آلوده کننده دریای خزر شامل فاضلاب ها اعم از خانگی، صنعتی، کشاورزی و بیمارستانی بوده و شیرابه های حاصل از تجمیع و انباشت زباله نیز از دیگر عوامل آلوده کننده منابع آبی است که نهایتا منتج به دریای خزر می شود.
وی رقابت برای استحصال نفت از کف دریا در کشورهای همسایه و مجاور دریای خزر بدون در نظر گرفتن ضوابط زیست محیطی را از علل بارز آلودگی دریای خزر عنوان کرد و گفت: جریان های دریایی و ساحلی موجود در خزر که از سمت غرب به شرق بوده باعث انتقال این آلودگی به سمت جنوب دریای خزر و ایران می شود.
افزایش جمعیت مهاجر موجب آلودگی منابع طبیعی و محیط زیست می شود
طلوعی با اشاره به این که با ساخت آزاد راه تهران- شمال مشکلات دریای خزر دو صد چندان می شود تصریح کرد: هجوم مسافر و خیل عظیم جمعیت وارده به استان های شمالی که هیچ گونه زیرساخت دیگری غیر از ساخت راه برای آنان در نظر گرفته نشده، قطعا و مسلما آلودگی منابع محیط زیستی و به ویژه در دریای خزر را به دنبال خواهد داشت.
انتقال آب از دریای خزر/ پاشیدن نمک بر زخم
این محقق، پژوهشگر و استاد دانشگاه از انتقال آب دریای خزر به دیگر استان ها به عنوان یک عامل آلوده کننده و برهم زننده تعادل محیط زیست نام برد خاطرنشان کرد: وجود آب شیرین کُن‌ها برای انتقال آب دریای خزر باعث تشدید شوری آب دریا شده که نوعی آلودگی محسوب می شود.
طلوعی در ادامه افزود: شوری بیش از حد مجاز، باعث برهم زدن تعادل زیستی دریا شده و ضمن اینکه تهدیدی برای آبزیان دریای خزر محسوب می شود، باعث ورود و نفوذ آب شور به سفره های زیر زمینی در اثر پایین افتادن جبهه آب شور دریا شده و شوری چاه ها و چشمه های جلگه ای را در پی خواهد داشت.
بازهم ردپای سو مدیریت و نظارت
استاد دانشگاه آزاد اسلامی تنکابن با مقایسه ساخت و ساز شهری در ایران با سایر کشورهای توسعه یافته گفت: در اصول شهرسازی در کشورهای توسعه یافته ابتدا افق جمعیت آینده برای شهر در نظر گرفته شده و محدوده شهر مشخص می شود، سپس متناسب با آن ابتدا زیرساخت های بنیادی شهر سازی مانند سیستم های لوله کشی آب و فاضلاب، برق کشی و گاز و غیره طراحی و ساخته شده و در نهایت روساخت ها که همان ساختمان ها و مجتمع های مسکونی و اداری و غیره هستند بنا می شود.
طلوعی با اشاره به عدم وجود نقشه جامع برای بیان محدوده شهری، روستایی و زراعی و همچنین عدم وجود مدیریت و نظارت ساخت در کشور یادآور شد: در کشورهای توسعه یافته برای تمام زمین ها با هر نوع کاربری لزوم سیستم فاضلاب و تصفیه آن امری اجتناب ناپذیر است.
این مؤلف و پژوهشگر حوزه منابع آبی، وضعیت کنونی محدوده شهری و روستایی همگام با افزایش جمعیت را لجام گسیخته توصیف کرد و افزود: تراکم بالای جمعیت در نوار ساحلی استان های شمالی موجب شده تا زیرساخت های شهری و روستایی قربانی ایجاد ساخت و سازهای غیر اصولی در این مناطق شوند.
راهکارهای مبارزه با آلودگی دریای خزر
دکترای منابع آب و سازه های هیدرولیکی با اعلام اینکه باید برای فاضلابی که از خانه ها، کارگاه ها، صنایع و کشت زار ها خارج می شود، شاخصه خاصی وجود داشته باشد تا در رودخانه ‎ ها رهاسازی شوند گفت: رعایت استانداردهای تصفیه فاضلاب می تواند به آلودگی منابع آبی و به ویژه دریای خزر کمک شایانی کند، زیرا اکثر رودخانه های شمال کشور حامل فاضلاب های مذکور هستند.
طلوعی در خصوص آلودگی نفتی دریای خزر با اشاره به رژیم حقوقی و پروتکل های متعدد بین کشورهای همسایه خزر تاکید کرد: باید نظام دیپلماسی قوی با نظارت های دقیق در این مورد از سوی کشور اعمال شود تا با رعایت استانداردهای استخراج و پالایش نفت این آلودگی به دریا وارد نشود؛ در این زمینه لزوم نگاه ویژه و دغدغه مند متولیان امر، ضروری است.