چاپ

پیام مازند - ساری- یک بار بازدید از نمایشگاههای هفته کتاب که یکی هم در ساری برپا شد، مخاطب را به این نتیجه می رساند این نمایشگاهها تکرار سال های گذشته هستند البته این بار با کمی و کاستی های بیشتر.
به گزارش خبرنگار ایرنا، نمایشگاه کتاب ساری، بیست و هفتم آبان ماه در مجتمع فرهنگی هنری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران آغاز به کار کرد و سوم آذر پایان می یابد، نمایشگاهی که بر اساس اعلام مسئولان 60 ناشر را در 37 غرفه گرد هم آورده تا به ارتقای فرهنگ مطالعه و توجه به کتاب، کمک کنند.
نامناسب بودن محل نمایشگاه کتاب در ساری موضوعی تکراری است که عمری چندین ساله دارد و اگرچه این مساله نخ نما شده باشد، اما همچنان باقی است.
سالن مجتمع فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران که هر ساله از ناشران برای برگزاری نمایشگاه هفته کتاب میزبانی می کند، سالنی در شان برگزاری نمایشگاه کتاب بویژه نمایشگاهی که بازدید کننده دانش آموزی به صورت سازماندهی شده دارد، نیست.
در طول برگزاری این نمایشگاه هر روز به صورت زمان بندی دانش آموزان از مدارس مختلف برای بازدید نمایشگاه دعوت شدند بدون این که به گنجایش سالن از یک سو و اهمیت متناسب بودن کتاب های عرضه شده برای دانش آموزان توجه کافی شود.
گاهی حضور انبوه دانش آموزان در نمایشگاه به گونه ای بود که نه صدا به صدا می رسید و نه جایی برای سوزن انداختن در داخل سالن بود ضمن این که برای ورود به سالن کتاب هم که طبقه همکف اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی واقع است باید صف تشکیل می شد.
کشاندن روزانه صدها دانش آموز به محل نمایشگاه بدون کمترین امکانات مناسب جنبی برای این جمعیت اعم از سرویس بهداشتی یا غرفه های عرضه مواد غذایی و سرگرمی برای کودکان شاید قابل انتقادترین بخش برنامه برای برپایی چنین نمایشگاهی آن هم در هفته کتاب است.
بسیاری از دانش آموزانی که امسال از نمایشگاه کتاب ساری بازدید کردند، نخستین تجربه اشان از حضور در چنین رویداد فرهنگی بوده است، تجربه ای که نه تنها برای آنان خاطره سازی مثبت به دنبال نداشته است ، بلکه اولین تصویر واقعی از نمایشگاه کتاب را مخدوش دریافت کرده اند.
هدف از برنامه ریزی برای بازدید دانش آموزان از نمایشگاه کتاب این است که تا آنان با این محیط فرهنگی ، تازه های کتاب ، چگونه پیدا کردن کتاب ، چگونگی نشر کتاب و اطلاعات مشابه دیگر دست یابند ولی آنچه اتفاق می افتد این است که بچه ها فقط شلوغ می کنند و غرفه دار هم می داند اینها مشتری نیستند.
چنانچه هدف از بازدیدهای اینچنینی، علاقه مند کردن بچه ها به کتاب و کتابخوانی باشد باید بگوییم شیوه مناسبی نیست چون دانش آموزان به سرعت می آیند و می روند و فرصت تردد در نمایشگاه بسیار اندک است .
چه بهتر است مدارس، موارد تشویقی را برای دانش آموزانی درنظر گیرند که با خانواده خود از نمایشگاه کتاب بازدید کرده و ضمن اینکه کتابی خریده، آن کتاب را خلاصه نویسی کند تا مطمئن شوند دانش آموز کتاب را مطالعه کرده است و همچنین از محتوای کتاب، با دانش آموز صحبت کنند و کودک و نوجوان بداند توجه به کتاب، صرف حضور چند دقیقه ای در یک نمایشگاه کتاب و دویدن در بین غرفه ها نیست.
** رفع تکلیف
هفته کتاب در ایران از سال 72 در حال برگزاری است و به عبارتی در یک چهارم قرن گذشته همواره برپایی نمایشگاه کتاب در این هفته از مهم ترین برنامه ها بوده است، برنامه ای که به نظر می رسد هر چه از مبدا فاصله می گیرد به خاطر نبود نوآوری در برنامه ریزی و مشکلات اقتصادی متنوع دیگر بیشتر به یک برنامه رفع تکلیفی شباهت پیدا کرده است.
شاید یک علت مهم برنامه ریزی بازدید دانش آموزان از نمایشگاههای کتاب نیز همین تکرار مکررات هر ساله باشد که سبب شده تا بسیاری از شهروندان یک تجربه حضور در این رویداد را برای یک عمر کافی بدانند.
البته تکرار مکررات را می توان در بیشتر عناوین کتاب های عرضه شده در نمایشگاه هم مشاهده کرد به گونه ای که هر مخاطب با یک بار دور زدن در نمایشگاه کتاب ساری، به سرعت در می یابد سطح برگزاری نمایشگاه بسیار نازل است، کتاب مورد نظر را پیدا نخواهد کرد چون کتاب ها همان است که هر سال عرضه می شود، مانند؛ " پنیرهایی که جابه جا شده اند " ، " قورباغه هایی که باید قورت داده شوند " ، " کلوچه ای که آدم را خوشبخت می کند " ، " قدرت جذب " ، " قدرت فکر " ، " آشپزی زیبا " ، " طب سنتی " ، " کلیات تعبیر خواب " ، " چهار فصل ازدواج " و غیره .
حسین سلیری از بازدید کنندگان نمایشگاه کتاب ساری در باره کمی ها و کاستی ها این نمایشگاه به خبرنگار ایرنا گفت: اگر چه موقعیت مکانی محل برگزاری نمایشگاه کتاب به خاطر قرار گرفتن در بافت اصلی شهر مناسب است، ولی به خاطر فضای کوچک نسبت به جمعیت مرکز استان پاسخگو نیست.
وی با بیان اینکه این نمایشگاه قدرت جذب مخاطب ندارد، افزود: در غرفه های مختلف، کتاب های تکراری وجود دارد و ترجمه های مختلف از یک کتاب، مخاطب را به اشتباه می اندازد و در نهایت منجر به این می شود که کتاب نخرد.
سلیری با اشاره به اینکه نمایشگاه های کتاب بهتر است به شکل تخصصی برگزار شوند تا مخاطب از گشتن در نمایشگاه خسته نشود، گفت: اینجا در غرفه های مختلف، چنین چیزی نمی بینیم و تخصصی نبودن نمایشگاه، نقصی است که بر آن وارد است و از این جهت نمی توان نمره خوبی به این نمایشگاه داد هرچند که نفس برگزاری نمایشگاه کتاب دارای ارزش است.
این بازدید کننده از نمایشگاه کتاب ساری، گفت: نباید به کتاب فقط نگاه تجاری داشت بلکه برای نسلی که اهل مطالعه است این نمایشگاه باید تخصصی تر برگزار شود.
وی یادآور شد: نباید با کتاب مانند کالا برخورد کنیم چرا که اساس ضعف و زوال یک ملت، این است که کتاب را به شکل کالا ببیند.
** گلایه از فروش کم
مهناز اسدی یکی از غرفه داران در نمایشگاه کتاب ساری هم از فروش کم نمایشگاه با وجود بازدید هزاران دانش آموز از آن انتقاد کرد و به خبرنگار ایرنا گفت: تبلیغات گسترده ای برای برگزاری نمایشگاه کتاب، انجام نشده و این مساله منجر به کاهش فروش نمایشگاهی شده است.
وی با اشاره به استقبال مخاطبان از کتاب کودک، افزود: قدرت خرید مردم کاهش یافته و باید تخفیف های بیشتری برای نمایشگاه کتاب در نظر گرفت تا مشوقی برای حضور خانواده باشد.
دانیال آب روش، مسئول غرفه انتشارات شلفین هم به خبرنگار ایرنا گفت: استقبال از نمایشگاه و میزان فروش کتاب، در سطح متوسط رو به ضعیف قرار دارد.
وی با بیان اینکه شاید حضور دانش آموزان برای غرفه هایی که کتاب کودک ارائه می کنند فرصت خوبی باشد اما برای سایر غرفه ها فرصت نیست، افزود: چون اغلب نمی دانند چه کتابی بخرند و برای خرید کتاب باید با بزرگ تر ها به نمایشگاه بیایند.
این غرفه دار هم میزان تبلیغات برای برگزاری نمایشگاه کتاب را مناسب ندانست و گفت: حتی ورودی این نمایشگاه به گونه ای نیست که مخاطب جذب کند.
آب روش میزان تبلیغات و محل برگزاری نمایشگاه را عامل مهم در افزایش بازدید مخاطبان عنوان کرد و افزود: در این نمایشگاه اغلب غرفه ها، کتاب های حوزه های مختلف را ارائه کرده اند و نمایشگاه شکل تخصصی ندارد بهتر است به جنبه تخصصی نمایشگاه توجه شود تا همه گروه ها بتوانند نیاز خود را از آن تامین کنند.
** دست خالی ارشاد در انتخاب محل
رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان ساری هم که متولی برگزاری نمایشگاه هفته کتاب این شهرستان است در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با پذیرش نامناسب بودن مکان برپایی نمایشگاه ، گفت: می دانیم که مشکل محل برگزاری نمایشگاه کتاب در مرکز استان وجود دارد و فضای دیگری برای برگزاری نمایشگاه نداریم.
حمیدرضا عشریه با اشاره به اینکه این نمایشگاه شهرستانی بوده و در بضاعت شهرستان برگزار می شود، افزود: در بسیاری از استان ها یک نفر غرفه ای دائر کرده و به فروش کتاب می پردازد در حالی که در نمایشگاه کتاب ساری با هدف تقویت ناشران 37 غرفه داریم و ناشران مختلفی حضور دارند و این بهترین شرایطی بود که توانستیم ایجاد کنیم.
وی در باره محتوای کتاب های ارائه شده در نمایشگاه هم گفت: ارزیابی ما این است که کتاب های متنوعی در این نمایشگاه عرضه شده و نیاز مخاطب را تامین می کند.
عشریه افزود: مهم ترین و پرکارترین ناشران ما در سطح استان و شهرستان در آستانه ورشکستگی قرار دارند و با شرایط اقتصادی امروز، متضرر شده اند و ما در قالب برگزاری نمایشگاه کتاب و دعوت از این ناشران، درصدد هستیم بخشی از این مشکلات کاهش یابد.
این مسئول در باره بازدید دانش آموزان از نمایشگاه کتاب هم اظهار داشت: هدف از بازدیدهای اینچنینی، آشنایی دانش آموزان با محیط نمایشگاه کتاب است و روزانه گروه های مختلف دانش آموز از مدارس سطح شهرستان ساری از نمایشگاه کتاب بازدید می کنند و حداقل یک ساعت در نمایشگاه کتاب حضور دارند.
وی افزود: اینترنت و فضای مجازی باعث شده خرید کتاب کاهش یابد اما این دانش آموزان پس از بازدید از نمایشگاه کتاب، خانواده را مجاب به حضور در نمایشگاه کرده و دوباره به نمایشگاه می آیند.
اگر چه می دانیم مطالعه وضعیت خوبی در کشور ندارد و شاید از برنامه های فرهنگی در حال انقراض است و نفس های آخر را می کشد، اما واقعیت این است که این شیوه های برگزاری نمایشگاه و جذب مخاطب، عمر کتابخوانی را طولانی نمی کند و تنها به زجرش اضافه خواهد کرد.
9927/1654