پیام مازند
مازندران برهوت می‌شود!؟
یکشنبه 2 دی 1397 - 10:55:05 AM
ایسنا
پیام مازند - بر اساس آمار هواشناسی سواحل دریای خزر به وی‍ژه در ارتفاعات به سمت کاهش بارندگی پیش می رود به علاوه تغییر کاربری، مهاجرت به این استان و استفاده بی رویه از سفره های آب های زیرزمینی و فرسایش شدید خاک در پی بهره برداری نادرست از جنگل ها سبب شده تا شمارش معکوس برای وقوع خشکسالی در این استان آغاز شود. موضوع آب و کمبود منابع آبی از جمله موضوعات بسیار مهم حیات انسانی است و استان مازندران با داشتن آب و هوای معتدل طی سال های اخیر با توجه به افزایش جمعیت بومی و غیر بومی شاهد کاهش چشمگیر منابع آبی چه زیرزمینی و چه رودخانه ها بوده است.
اینکه این استان سرسبز و معتدل که در حال حاضر با کمبود منابع مواجه است تا چه زمان می تواند روی پای خود بایستد و خشکسالی را تجربه نکند از موضوعات مهمی است که توسط کارشناسان مربوطه مورد بررسی قرار گرفت.
عبداله درزی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی ساری در این رابطه با بیان اینکه افزایش جمعیت غیر بومی و مشکلات ناشی از آن از موضوعات مهم استان است، اظهارکرد:علاوه بر آب و هوای معتدل و خنک عوامل دیگری نیز در افزایش جمعیت غیربومی تاثیر گذار است.
وی با اشاره به وقوع تغییر اقلیم و الگوی پارامترهای هواشناسی افزود: دمای بسیاری از مناطق کشور در طی این سال ها در حال افزایش است،این تغییر الگوی پارامترهای هواشناسی مانند گرم شدن و افزایش دما در تابستان باعث می شود که مردم به سمت عرصه های بالاتر حرکت کنند.
*کاهش منابع در سایر نقاط از علل مهاجرت به مازندران
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با بیان اینکه کمبود منابع در سایر مناطق از علل مهاجرت به مازندران است تصریح کرد: با توجه به افزایش جمعیتی در بخشی از کشور موجب کم شدن سرانه زمین آنها شده است همچنین منابع آبی را از لایه های پایین استخراج کردند بنابراین منابع آبی نیز کاهش پیدا کرد و کشاورزان و کسانی که زندگی آنها متکی به اراضی و منابع آب در مناطق بوده است دیگر قادر به کشاورزی در آن مناطق نیستند و این امر موجب مهاجرت به سمت جاهایی می شود که شرایط بهتری برای زندگی وجود دارد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری با اشاره به مهاجرت ساکنان سیستان و بلوچستان و خراسان به سمت استان های گلستان و مازندران گفت: شور شدن آب و خاک در سایر مناطق و آلوده شدن محیط زیست باعث کمبود منابع در سایر مناطق کشور می شود، مردم نیز به سمت مناطق دارای منابع آبی مهاجرت مانند مازندران می کنند و این موضوع استان را نسبت به سایر استان ها در معرض خطر بیشتری قرار داده است.
درزی افزایش سطح رفاه اجتماعی را موجب بالا رفتن سطح درآمد و توقعات مردم دانست و یادآور شد: این امر باعث می شود مردم به زندگی خاص در یک حالت اکتفا نکنند و بخواهند جای تفریح خصوصی داشته باشند و بهترین نقطه برای آنان جنگل و طبیعت زیبای شمال کشور است.
وی ادامه داد: یکی دیگر از دلایل مهاجرت، عدم حمایت کافی و مناسب از کشاورزانی است که در گذشته از زمین خود به عنوان کاربری کشاورزی استفاده می کردند اما وقتی دیدند درآمد خوبی ندارد و یا الگوی های مناسبی برای حمایت وجود ندارد انگیزه لازم برای کشت و کار را از دست دادند.
عضو هئیت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری افزود: این موضوع باعث شد که کشاورزان مهاجرت کنند و یا به شغل های کاذب روی آورند بنابراین زمین کشاورزی خود را با تغییر کاربری جهت ساخت ویلا به فروش رساندند.
مدیر پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی ساری عدم وجود قوانین و مقررات سفت و سخت جهت مقابله با تغییر کاربری زمین های کشاورزی را از دیگر مشکلات دانست و خاطرنشان کرد: اگر هم این قوانین وجود داشته باشد مبانی اجرایی لازم را ندارد.
*حفر چاه در ویلاهای بالادست و کاهش شدید آب چشمه ها
درزی، برداشت منابع آب در منشا را از عمده ترین معایب و ایرادات در مازندران عنوان کرد و گفت: ویلا سازی در ارتفاعات اتفاق افتاده و همه این افراد دارای حیاط و باغچه ای هستند که ممکن است آب کافی برای شرب و سایر مصارف نداشته باشند بنابراین دست به حفر چاه می زنند، این عمل باعث می شود جریانی که در گذشته برای تقویت چشمه ها استفاده می شد به سمت چاه ها حرکت کند و کم کم چشمه ها خشک می شوند.

وی تاکید کرد:چشمه تامین کننده جریان پایه رودخانه ها در پایین دست بوده هستند، زمانی که این چشمه خشک می شود یعنی جریان پایه رودخانه ها در حال کاهش است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: حفر چاه در بالادست رودخانه هم مشکلاتی را برای مردمی که به صورت بومی ساکن منطقه بودند ایجاد می کند، استفاده از منابع آب های زیرزمینی دامدارانی را که در مناطق بالادست زندگی می کنند با معضل خشکسالی روبه رو خواهد کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری افزود: جاده سازی و کندن پی برای ساختمان بستری را فراهم می کند که خاک با یک بارندگی و روان آب دچار فرسایش شدید شود.
درزی با بیان اینکه برای از بین بردن این فضا نیازمند یک سری راهکارها در سطح کلان کشور و سیاست های کلی در استان است، خاطرنشان کرد: آمایش سرزمینی وب و مناسب می تواند یکی از راهکارهای جلوگیری از خشکسالی در مازندران باشد.
وی اضافه کرد:در آمایش سرزمینی می توان مناطقی را که دارای استعدادهای گردشگری هستند شناسایی کرده و در جهت توسعه آن ها اقدامات لازم را انجام داد تا بهره برداری نادرست از مناطقی که توان بار اضافی جمعیت گردشگر را ندارند متوقف شود.
* سواحل دریای خزر به سمت کمبود بارش پیش می رود
آزیتا امیری کارشناس مطالعات اداره کل هواشناسی مازندران نیز با بیان اینکه طبق آمار هواشناسی طی 40 سال اخیر کمبود بارش در کل کشور رخ داده است، اظهار کرد: سواحل دریای خزر نیز به وی‍ژه در ارتفاعات به سمت کاهش بارندگی پیش می رود و بر اساس بررسی های انجام شده در ارتفاعات سالی 5 تا 6 میلیمتر از میزان بارش ها کم شده است.

وی با اشاره به اینکه میزان بارش در ارتفاعات مازندران از پایین دست بسیار مهم تر و دارای اهمیت زیادی است، افزود: اگر بارش باران و برف کاهش داشته باشد آب های سطحی و روان آب ها به شدت دچار کاهش می شود .
کارشناس مطالعات اداره کل هواشناسی مازندران با بیان اینکه از سوی دیگر در سال های اخیر افزایش دما مزید بر علت شده و بسیار مهم تر از کاهش بارندگی است، تصریح کرد: افزایش دما موجب بالا رفتن میزان تبخیر می شود و از آن جایی که دما بالا است به جای بارش برف، باران می بارد و این امر باعث ذخیره نشدن آب خواهد شد.
وی افزود: از سوی دیگر به دلیل بارش کم برف، آبی که در رودخانه ها و کانال ها وجود دارد به خاطر افزایش دما به شدت تبخیر می شود.
امیری با بیان اینکه استان مازندران با اینکه نسبت به سایر نقاط کشور که خشک و نیمه خشک بوده، پرباران تر است،تصریح کرد: اما ذخیره رطوبتی باید به صورت برف بوده و کم کم به پایین دست بیاید تا دوام داشته باشد.
*نسل های آینده در بی آبی
وی در ادامه با بیان اینکه تاکنون روند استان ،کاهش بارش، افزایش دما و افزایش تبخیر بوده است تاکید کرد: از سوی دیگر مطالعاتی که برای تغییر اقلیم انجام شده است نشان می دهد خاورمیانه و ایران گرم تر و خشک تر هم می شود یعنی باید منتظر این بود میزان دما در کشور افزایش و باران کاهش یابد.
کارشناس آب و هواشناسی با بیان اینکه آب های زیررمینی به سرعت در حال مصرف است،تصریح کرد: این آب ها ، ذخیره هزاران ساله ای است که در اختیار ما قرار گرفته و باید برای آیندگان ذخیره شود اما با حفر چاه های عمیق ، نیمه عمیق ، مجاز و غیر مجاز این ذخیره رو به پیان است.

امیری افزایش جمعیت و ویلاسازی را موجب حفر چاه در ارتفاعات برای تامین آب دانست و گفت: این امر مصرف آب را بالا برده و باعث می شود آب زیرز مینی از بین رفته و بافت خاک بالا دست بهم بخورد، یعنی خاک فشرده شده و در آینده منابع طبیعی و کشاورزی را از بین می برد.
وی با بیان اینکه افزایش جمعیت و ویلاسازی ها تجاوز به حریم جنگل و منابع طبیعی را برای ساخت ساز افزایش می دهد، خاطرنشان کرد: از سوی دیگر قطع درختان به صورت قاچاق برای تامین چوب جهت ساخت و ساز در حال افزایش است، این یعنی از هر طرف به منابع طبیعی و جنگل فشار مضاعف وارد می شود.
کارشناس مطالعات اداره کل هواشناسی مازندران ادامه داد: با از بین رفتن جنگل، استان مازندران از بین می رود یعنی حیات ما این جنگل ها هستند، با از بین رفتن آن ها نباید انتظار داشت که این استان سرسبز و معتدل برای سال های آینده حفظ شود.
امیری بیان کرد: ورود مهاجران به منابع طبیعی و جنگل، تغییر کاربری روستاها و زمین های کشاورزی را در پی دارد و از سوی دیگر با افزایش جمعیت در ییلاقات ویلاسازی هم رونق فراوان یافته که باعث استفاده بی رویه از منابع زیرزمینی و خشکسالی خواهد شد.
*کاهش شدید دبی آبها رودخانه ها تهدید جدی استان
وی تاکید کرد: طبق بررسی ها دبی آب رودخانه هراز طی چند سال اخیر به شدت کم شده و این شامل سایر رودخانه ها و چشمه ها هم شده است.
این کارشناس اقلیم شناسی در ادامه اظهارکرد: اگر به طور جدی به فکر چاره اندیشی در مورد این معضلات نباشیم مانند استان گلستان به سمت بیابانی شدن پیش خواهیم رفت.
امیری با ابراز نگرانی از اینکه در استان مازندران سیستم فاضلاب درستی وجود ندارد و سیستم دفع زباله نیز حتی برای جمعیت فعلی ثابت استان مطلوب نیست، تصریح کرد: جلوی تغییر کابری اراضی باید گرفته شود اما متاسفانه به دلیل عدم مدیریت درست ساخت و سازها در کنار منابع طبیعی در حال افزایش است
وی تاکید کرد: باید مسئولان استانی به این یقین برسند آب و حفظ منابع طبیعی باید در اولویت اول باشد و مسئولان ملی هم بدانند که استان مازندران استان پرآبی نیست و حتی برای جمعیت ثابت فعلی هم آب کم دارد.
امیری با بیان اینکه به خاطر کمبود آب بخشی از شرق استان بدون کشت برنج مانده است، گفت: کسانی که خرید ملک انجام می‌دهند باید مورد رصد و آموزش قرار گیرند تا ساخت ساز آنها خلاف آمایش سرزمین ما نباشد.
 


http://www.Mazan-Online.ir/fa/News/71626/مازندران-برهوت-می‌شود!؟
بستن   چاپ