چاپ

پیام مازند - در دفاع از یک رساله دکتری در مازندران، ارزیابی ابعاد و مولفه های تاب‌آوری شهری به منظور کاهش خسارت ناشی از سیل در مناطق حساس، بررسی شد. امروزه افزایش تاب آوری نسبت به سوانح طبیعی به حوزه ای مهم و گسترده تبدیل شده است، به طور ی که در حال حاضر از حرکت همزمان و متقابل توسعه ی پایدار و مدیریت سوانح به سمت افزایش تاب آوری بحث می شود. تاب آوری بجای جلوگیری، یا کاهش اثرخسارات و تلفات ناشی از بلایای طبیعی، بر بالا بردن عملکرد یک سیستم در مواجهه با مخاطرات تمرکز می کند.
به گزارش ایسنا مازندران، بر این اساس شمسی‌سادات میراسدالهی در رساله دکتری خود در رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری در دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور، ارزیابی ابعاد و مولفه های تاب‌آوری شهری به منظور کاهش خسارت ناشی از سیل را مورد مطالعه قرار داده است.
*عدم توجه به جنبه های اجتماعی و مشارکتی در افزایش تاب‌آوری
میراسدالهی در جلسه دفاع از رساله خود، با اشاره به اینکه سیل به عنوان یکی از بلایای طبیعی و به شکل طغیان رودخانه ها رخ می‌دهد، اظهار کرد: به گفته کارشناسان سیلاب ها بسیار زودتر از دوره های بازگشت طبیعی به وقوع می پیوندند که تقویت شاخص های تاب آوری تا حد زیادی می تواند در تعدیل و کاهش خسارات مربوط به سیلاب اثرگذار باشد.
وی با بیان اینکه مسئله تحقیق در شهر گرگان ارزیابی ابعاد و مولفه های تاب آوری شهری به منظور کاهش خسارت ناشی از سیل بوده است، ادامه داد: مطالعه از بعد هدف کاربردی از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی و میدانی و اطلاعات کتابخانه ای و میدانی و مهمترین ابزار آن فیش جداول نمودارها و پرسشنامه ها نیز بوده است.
این دانشجوی دکترا، جامعه آماری این پژوهش را ازگروه نخبگان و شهروندان ساکن در شهر گرگان عنوان کرد و افزود: بر اساس جدول مورگان برای هر جامعه 383 نمونه انتخاب شده است و پرسشنامه مربوط به هر گروه به صورت نمونه گیری تصادفی ساده بین دو گروه توزیع و جمع آوری شد که در نهایت داده ها توسط نرم افزار spss پرداخته شده و از طریق Gis مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته شد.
میرشمسی افزود: در بخش نخبگان مشخص شده است که وضعیت تاب آوری در منطقه مورد مطالعه در بروزرسانی اطلاعات ایجاد سیستم های هشدار سریع، مرکز برنامه بازسازی از نیازهای جمعیت گرفتار در بلایا، تخصیص بودجه، اعمال قوانین ساخت و ساز قانونی و سرمایه‌گذاری در زمینه ایجاد زیربناهای کاهش دهنده خطر پذیری، به طور کلی وضعیت زیرساختی در حاشیه رودخانه زیارت در وضعیت مناسبی قرار ندارد.
وی تصریح کرد: در بخش شهروندان نیز مشخص شده است که تاب آوری گرگان به لحاظ شاخص های نهادی و اجتماعی به وضعیت پایین بوده و در زمینه تاب آوری اقتصادی وضعیت متوسط را داشته است.
وی در ادامه با اشاره به اینکه در بخش بررسی تطبیقی مناطق مختلف در حاشیه رودخانه از نرم افزار GIS جهت تجزیه و تحلیل استفاده شد و نقاط آسیب پذیر هر یک از شاخص های تاب آوری مشخص شد، خاطر نشان کرد: در کنار توجه به ابعاد سازمانی نهادی قانونی و اقتصادی که یکی از مهم‌ترین مولفه های شاخص های اجتماعی است، ایجاد تشکل‌های مردم نهاد و انجمن های داوطلبانه ترویج روحیه مشارکت پذیری و توجه به پیوست های اجتماعی در مدیریت بحران از جمله سیلاب نقش مهم و موثری در افزایش تاب آوری دارد و این در حالی است که به جنبه های اجتماعی و مشارکتی در افزایش تاب آوری کمتر توجه می‌شود.
لزوم بهره گیری مدیران از راهکارهای ارائه شده در زمینه تاب آوری
صدرالدین متولی در گفت وگو با ایسنا مازندارن با اشاره به اینکه دانشگاه هم باید کارآفرین باشد و هم به موضوعات و چالش های جامعه بپردازد، اظهار کرد: ارزیابی مولفه های تاب آوری شهر در مقابل سیلاب یکی از اهدافی که در این رساله دنبال شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور تصریح کرد: این رساله دکتری در چهار مولفه حوزه اجتماعی فرهنگی، اقتصادی ، مدیریتی نهادی و زیرساختی کالبدی مورد بررسی قرار گرفته شد.
وی با اشاره به اینکه هرکدام از این مولفه‌ها در نقاط مختلف آسیب پذیر نقش های متعدد دارند، افزود: افزایش تاب آوری مولفه های یادشده یکی از روش هایی است که می توان خسارت جانی و مالی کشور را کم کند.
این استاد راهنما ادامه داد: دانستن تاب آوری این مولفه ها که در چه سطحی قرار دارند و راهکار مناسب در جلوگیری از سیل خیزی و خسارت ناشی از سیل در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است و بر این اساس باید صورت نقطه ای مناطقی که در پهنه بندی خطر بالا در سیلاب قرار دارند را مطالعه قرار داده می شد که گامی نو در کشور است.
متولی با اشاره به اینکه پهنه‌بندی شهرهایی که در مقابل سیلاب آسیب پذیر هستند مورد مطالعه قرار گرفت، گفت: پهنه های مختلف دارای خطرهای مختلف متوسط و بالا هستند که با بررسی مولفه ها و با توجه به اینکه همه مولفه ها آسیب پذیر نیستند و حتی در بعضی از آنها رنج خیلی خوب مشاهده می شود آنهایی که از درجه پایین تر قرار دارند تاکید بیشتر می شود که اگر آنها تقویت شود به هیچ وجه آن منطقه دستخوش سیلاب نمی شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نور در پایان یاداورشد: مسئولان کشور به ویژه مدیرانی که در حوزه مدیریت شهری در حال فعالیت هستند از این پروژه الگو برداری کنند و به جای تحمل هزینه های سنگین، از راهکارهای ارائه شده در این رساله برای رفع مشکلات بهره بگیرند.
گزارش از: زینب تذکاری خبرنگار ایسنا مازندران
انتهای پیام