بزرگنمايي:

مازندران آنلاین - ساری - هجدهم دیماه سالروز درگذشت استاد لطف الله مفخم پایان جغرافیا دانی که در رشته موسیقی متبحر و نیز در بازنویسی آثار بزرگان موسیقی کشور سهم بسزایی داشت.
اگر بگوییم که امروزه در دست داشتن ردیف استاد ابوالحسن صبا و بسیاری از هنرمندان گذشته را مدیون زنده یاد دکتر مفخم پایان هستیم، سخن به گزاف نگفته ایم.
دکتر لطف الله مفخم پایان به سال 1294 خورشیدی در تهران متولد شد و از کودکی با گوش دادن به صفحه های گرامافون، به موسیقی به ویژه ویولن علاقه مند شد.
وی تحصیلات متوسطه را در دارالفنون و تحصیلات عالیه را در دانشسرای عالی به پایان رساند و در 1312به کلاس ابوالحسن صبا راه یافت و پس از 2 سال آموزش شماری از هنرجویان صبا را به عهده گرفت و به تدریج ردیف های استاد را بازنویسی کرد و به رغم مشکلات اقتصادی آنها را به چاپ رساند.
با آغاز جنگ جهانی دوم چاپخانه ها حاضر به پذیرفتن چنین سفارش هایی نشدند. سرانجام ردیف اول ویولن صبارا در سال 1321خورشیدی به چاپ رساند و بقیه دوره ها را در مردادماه 1325به زیر چاپ برد.
پس از آن تدریجا به گردآوری و چاپ کتاب های گوناگون همت گماشت که از آن جمله می توان به "هجده قطعه پیش درآمد برای ویولن" از استادان مختلف موسیقی در سال 1325، "ترانه های ملی شامل 22 قطعه تصنیف و قطعات ضربی" از بزرگان موسیقی و
شاعران معاصر در 1326، "25 قطعه ضربی شامل آهنگ های گوناگون" در 1327، "سرودهای آموزشگاه ها شامل 325قطعه سرود
مدارس" در1328، "6 آهنگ محلی دشت باوی و تئوری موسیقی" در 1329 و "گام های ایران (شور، چهارگاه و همایون)" نگارش احمد
فروتن راد در 1335 اشاره کرد.
شماری دیگر از کتاب های موسیقی از جمله دستگاه های موسیقی ایرانی گردآورنده موسی معروفی، ردیف آقامیرزاعبدالله، آقا
حسینقلی و درویش خان، نگارش و انتقال برای ویولن با مقدمه دکتر مهدی برکشلی از انتشارات انیستیتوی تحقیقات موسیقی
شناسی فرهنگستان ادب و هنر در سال 1356 خورشیدی را نیز می توان از زحمات شادروان مفخم پایان دانست.
استاد مفخم پایان ضمن فراگیری موسیقی در سال 1318 پس از اتمام مقطع دبیرستان به دانشگاه تهران راه یافت و با اخذ دکترا در رشته های باستان شناسی و جغرافیا دانش آموخته شد.
وی پس از فراگیری موسیقی ، کلاس خصوصی دایر کرد و هنرمندان بزرگی را به موسیقی کشور تقدیم کرد که از آن جمله می توان به
حبیب الله بدیعی، محمود تاجبخش و اصغر ساسان اشاره کرد.
او سال ها با وزارت فرهنگ و هنر همکاری داشت و برای شناساندن ردیف ها و گوشه های موسیقی ایرانی کنسرت های متعددی در انجمن دانش آموزان دارالفنون و دانشسرای عالی به نفع دانش آموزان و دانشجویان برگزار کرد. این هنرمند بجز حرفه موسیقی، یکی از دانشمندان کشور محسوب می شد که نگارش چهل و پنج کتاب درباره آب و رودهای ایران موید این ادعا است.
پیش از آن بیشتر اهالی موسیقی تنها در این رشته تبحر داشته و معمولا از علوم دیگر بهره ای نداشتند در حالیکه شادروانان مفخم پایان و مهدی برکشلی را می توان به عنوان نخستین موسیقیدانان ایرانی دانست که بجز رشته موسیقی به ترتیب در جغرافیا و فیزیک با اخذ مدرک دکترا استاد دانشگاه نیز بودند.
استاد مفخم پایان در هجدهم دیماه 1362 در 68 سالگی دار فانی را وداع گفت و در بهشت زهرای تهران آرام گرفت.