پیام مازند

آخرين مطالب

به یاد مهدی برکشلی ، هنرمندی در عرصه موسیقی و فیزیک فرهنگي

به یاد مهدی برکشلی ، هنرمندی در عرصه موسیقی و فیزیک
  بزرگنمايي:

مازندران آنلاین - ساری - سی ام دیماه سی امین سالمرگ مهدی برکشلی محقق در عرصه موسیقی نظری و مبانی فیزیک است که یافته‌های نوینی را در شناخت اصول پردگانی (فواصل نت ها) و مختصات فیزیکی نسبت‌های فواصل مخصوص موسیقی ایرانی عرضه کرد.
اگر چه امروزه بسیاری از موسیقیدانان بجز دانش موسیقی از تحصیل علم برخوردار بوده و در دانشگاه های برتر کشور دانش آموخته شدند اما مهدی برکشلی و لطف الله مفخم پایان را می توان به عنوان نخستین موسیقیدانان کشور نام برد که در کنار موسیقی فاخر، درجات علمی را پشت سر گذاشته و در رشته فیزیک، شیمی، باستان شناسی و جغرافیا به کرسی استادی دانشگاه نیز دست یافتند.
استاد مهدی برکشلی به سال 1291 خورشیدی در تهران متولد شد و دوره ابتدایی و متوسطه را به ترتیب در دبستان توفیق و دبیرستان شرق گذراند و در بیست و یک سالگی موفق به اخذ لیسانس در رشته فیزیک و شیمی شد.
به دلیل علاقه مندی به موسیقی نواختن ویولن را در حین تحصیل نزد اسماعیل زرین فر فرا گرفت و پس از آن برای آموختن موسیقی نظری و عملی و ادامه نوازندگی ویولن به محضر علینقی وزیری راه یافت و نخستین کسی بود که در مدرسه خصوصی وی (مدرسه عالی موسیقی) موفق به دریافت دیپلم شد.
او همچنین مدتی نزد ابوالحسن صبا به فرا گیری ردیف های موسیقی ایرانی پرداخت. برکشلی در ارکستر انجمن دوستداران موسیقی ملی که توسط روح الله خالقی در سال 1323تاسیس شده بود به نوازندگی ویولن و آهنگسازی اشتغال داشت.
برخی از آهنگ های این هنرمند مانند "شادباش"، "امید" و "دهقان" مکرر در کنسرت های انجمن موسیقی توسط ویولن خودش و
پیانوی زنده یاد جواد معروفی اجرا شد و مورد توجه و تشویق مخاطبان قرار گرفت.
برکشلی در فیزیک به مبحث صوت علاقه خاصی داشت و در اصوات و فواصل موسیقی ایرانی مطالعات فراوانی کرد و با روش الکترو
آکوستیک موفق به ثبت و عکس برداری از ارتعاشات برخی از فواصل گام های این هنر شد.
درسال 1325 جهت ادامه تحصیل موسیقی به فرانسه رفت و در آنجا علاوه بر مطالعه در مرکز بین المللی مطالعات تعلیم و تربیت، با
مدرک دکترای دولتی علوم دانش آموخته شد و مدتی نیز در مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه (C.N.R.S) در رشته تحصیلی
صداشناسی (آکوستیک ) مشغول به کار شد و در سال 1332 از دانشگاه اکس مارلی دکترای تخصصی در رشته علوم آکوستیک را
اخذ کرد.
در این مدت به دلیل اشتراک رشته های فیزیک و موسیقی در مبحث اصوات و ارتعاشات به شناخت مختصات فیزیکی گام ها و دیگر
جنبه های علمی موسیقی همت گمارد و در باره تاریخ و ویژگی های موسیقی سنتی ایران و آثار موسیقیدانان قدیم ایرانی نیز به
تحقیق و تالیف پرداخت و دانسته های خود را در زمینه ردیف موسیقی در سی صفحه گرامافون 78 دور در صداخانه ملی پاریس
ضبط کرد.
در سال 1333 پس از بازگشت به ایران بازرس تعلیماتی وزارت فرهنگ (آموزش و پرورش فعلی ) شد و برای توسعه اداره کل هنرهای
زیبا طرح هایی از قبیل تاسیس سازمان ملی فلکلور ایران و صدا خانه ملی و تاسیس دوره عالی موسیقی شناسی در هنرستان
عالی موسیقی ملی ارائه و پیشنهادهای کارسازی در این زمینه ها کرد.
پس از آن در گروه فیزیک دانکشده علوم دانشگاه تهران به تدریس مباحثی از قبیل حرارت، مکانیک، الکترومگنتیک، فیزیک جدید،
آکوستیک و سایر رشته ها پرداخت و در اوایل دهه 1350 به سمت مدیریت گروه فیزیک دانشکده علوم منصوب شد.
او رسالات گوناگونی در باره موسیقی و صوت نوشت که "موسیقی دوره ساسانی، از انتشارات دانشگاه تهران 1326"، شرح
ردیف هفت دستگاه موسیقی ایران (فارسی و فرانسه) به پیوست ردیف موسیقی ایرانی، گردآورنده و نگارش از موسی معروفی،
تهران 1342"، "مبانی آکوستیک (ترجمه از انگلیسی) با همکاری دکتر ضیاء الدین اسماعیل بیگی، تهران 1350 " ، " گام ها و دستگاه
های ایرانی، تهران 1355 "، "اندیشه های علمی فارابی در موسیقی، از انتشارات فرهنگستان ادب و هنر ایران، 1357 " و غیره
از آن جمله اند.
بیش از 60 مقاله در زمینه های صداشناسی، موسیقی و آموزش علوم به زبان های فارسی، انگلیسی و فرانسه، یازده عنوان تالیف در زمینۀ فیزیک، مکانیک، پرتو نگاری(رادیو گرافی) و موسیقی و چهار عنوان ترجمه و شرح متون کهن در بارۀ موسیقی از این هنرمند برجای مانده است.
ترجمه و تفسیر کتاب "الموسیقی الکبیر" اثر ابونصر فارابی به زبان فارسی همچنین از ارزشمندترین آثار استاد مهدی برکشلی است. وی به پیشنهاد دکتر محمود حسابی با همکاری چندین تن از موسیقیدانان و هنرمندان از جمله وزیری و مخبر السلطنۀ هدایت
و با استفاده از امکانات دانشکدۀ فیزیک که تحت سرپرستی دکتر حسابی اداره می شد، تحقیقات و آزمایشگاه هایی در مورد گام های موسیقی ایرانی انجام داده که حاصل این اقدام به تالیف و چاپ چندین مقاله و کتاب در این زمینه منجر شد.
محور اصلی تحقیقات وی برمبنای شناخت اصول پردگانی و مختصات فیزیکی نسبت های فواصل مخصوص موسیقی ایرانی است که
در کتابش با عنوان "گام ها و دستگاه های موسیقی ایرانی" مشاهده می شود.
استاد برکشلی در سی ام دی ماه سال 1366 درهفتاد وپنج سالگی دارفانی را وداع گفت و در امامزاده عبدالله ری آرام گرفت.

لینک کوتاه:
https://www.payamemazand.ir/Fa/News/15432/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

آفتاب گرم بهاری در مازندران

رستاخیز یکخوابه ها در تهران / اجاره آپارتمان 30 تا 50 متر

ماجرای قطع 40 اصله درخت در کجور نوشهر از زبان رئیس منابع طبیعی

موج کوتاه در دریای خزر

بازدید بیش از 3میلیون زائر از یادمان‌های شهدا

سخنان سردار رادان درباره اجرای طرح حجاب «نور»/ «چشم مردم وقتی به بی‌حیایی عادت کند، آرام آرام غیرت گرفته می شود»

اعلام آمادگی روس‌ها برای سرمایه گذاری در بندر امیرآباد

افتتاح مجموعه ورزشی پشته حسین آباد خرم آباد

وضعیت جاده‌ها، امروز 7 اردیبهشت 1403؛ ترافیک سنگین در محور چالوس

ماجرای قطع 40 درخت در نوشهر

پرهزینه و زیان‌ده؛ پول قرارداد پرداخت بازیکنان استقلال و پرسپولیس از جیب کارگران و بازنشستگان!

طرح مشاوران ترامپ برای مجازات کشور‌هایی که دلار را کنار می‌گذارند

تداوم پایداری جوی تا نیمه هفته آینده در مازندران

رشته های دانشگاهی را به سمت نیازهای جامعه سوق دهیم

ترافیک سنگین در محور چالوس/بارش باران در برخی محورهای 3 استان

طرح نیمه‌تمام زباله‌سوز ساری به کجا رسید؟

شکایت شرکت نقل‌وانتقالاتی از پورتو برای پول انتقال طارمی

علاقه مندی روس‌ها برای سرمایه گذاری در بندر امیرآباد

تصاویری از تجمع روحانیون در حمایت از طرح «نور» با لباس جنگی

ترافیک سنگین در محورهای کرج - چالوس

برگزاری جلسه بررسی نحوه تقسیم و توزیع آب در دشت هراز

تقدیر پلیس از بانوان آبادانی

ضرب و شتم شدید یک پرستار در بیمارستان چالوس/ پیگیری قضایی در حال انجام است

نشست استاندار مازندران با نخبگان و شرکت‌های دانش‌بنیان استان

روس‌ها متقاضی سرمایه گذاری در بندر امیرآباد

تصاویر قطع 40 اصله درخت در کجور آرشیوی است

نور فلسفه و حکمت، روشنی‌بخش مسیر نصف جهان شدن اصفهان

ایمن سازی و تاب آوری خط تغذیه گاز 110 میلیمتر پلی اتیلن در چگنی

ماجرای قطع 40 اصله درخت در کجور چیست؟

ضرورت لایروبی مستمر حوضچه نیروگاه نکا

استقبال از قهرمان قایقرانی آسیا و مرد المپیکی در بابلسر

تعجب آلمانی‌ها از سرعت سقوط پول ملی ایران!

لزوم لایروبی مستمر حوضچه نیروگاه نکا

دعوت استاندار از سرمایه گذاران و خیران برای مشارکت در طرحهای توسعه استان

دعوت استاندار لرستان سرمایه گذاران و خیران برای مشارکت در طرحهای توسعه استان

برگزاری با کیفیت کنکور مورد توجه دولت سیزدهم است

استقبال بابلسری‌ها از مرد المپیکی قایقرانی

موسوی سومین طلایی مازندران در پیکار‌های انتخابی ووشو جام جهانی

ترافیک سنگین در محور چالوس/ این محورها مسدود هستند

ضرب‌الاجل استاندار لرستان برای قدیمی‌ترین پروژه خرم‌آباد

تقدیر آیت‌الله مکارم‌شیرازی از اقدامات فراجا در مسئله حجاب

عملیات «وعده صادق» ابهت پوشالی و شکستنی اسراییل رو اثبات کرد

دولت سیزدهم در مبارزه با فساد کارنامه خوبی ارائه دهد

اجرای اعمال محدودیت‌های ترافیکی در محورهای مواصلاتی مازندران

پایان نوبت نخست آزمون سراسری مازندران در صحت و امنیت

(تصاویر) تجمع روحانیون در حمایت از « طرح نور » با لباس جنگی

ببینید | پول بده لایک کن!

چالوس / ضرب و شتم پرستار در بیمارستان

از «گشت ارشاد» تا «طرح نور» فقط دو نوروز فاصله افتاد؛ برای زنان پرونده قضایی تشکیل می‌شود؟

تاکید امام جمعه قم بر همراهی همه دستگاها برای استمرار اجرای طرح نور