بزرگنمايي:

مازن انلاين- در حالي که اکنون برنج شيرودي ، فجر و طارم در بازارهاي استان مازندران به طور متوسط 75 هزار تا 100هزار ريال در هر کيلو گرم به فروش مي رسد متوسط قيمت اين برنج ها در مردادماه سال 94 ( فصل برداشت ) در شاليکوبي هاي مازندران 50 تا 65 هزارريال در هرکيلو گرم بوده است. ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﮐﺸﺖ ﺑﺮﻧﺞ در ﻣﺎزﻧﺪران از اواﺧﺮ ﻣﺎه اﺳﻔﻨﺪ ﺑﺎ ﺧﺰاﻧﻪ ﮔﯿﺮي آﻏﺎز ﻣﯽ ﺷﻮد و ﭘﺲ از ﻃﯽ ﻣﺮاﺣﻞ آﻣﺎده ﺳﺎزي زﻣﯿﻦ ، از اواﺳﻂ ﻣﺎه ﻓﺮوردﯾﻦ ﺑﻪ ﻧﺸﺎﮐﺎري ﯾﺎ ﻫﻤﺎن ﻣﺮﺣﻠﻪ اي ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ در اﻓﮑﺎر ﻋﻤﻮﻣﯽ از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﺸﺖ ﺑﺮﻧﺞ ﯾﺎد ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ و در نهايت اواخر تير فصل برداشت ان اغاز تا شهريور ماه ادامه مي يابد. عرضه هم زمان صدها هزار تن از برنج برداشتي کشاورزان در اواخر تابستان به بازار باعث مي شود تا قيمت ها شکسته و به حداقل کاهش يابد و اين قيمت ها از اواخر بهمن ماه بتدريج افزايش يافته و به نرخ هاي فعلي در بازار رسيده است . نياز اقتصادي کشاورزان به گفته رئيس سازمان جهاد کشاورزي مازندران ،حدود 210 هزار بهره بردار مالک 230 هزار هکتار اراضي شاليزاري مازندران هستند که در آمد اصلي آنان از محل توليد سالانه حدود 950هزار تن برنج سفيد حاصل مي شود . دلاور حيدر پور اظهار کرد : مازندران 42 درصد برنج کشور را توليد مي کند و ميانگين مالکيت زمين شاليزاري درمازندران حدود 1/1هکتار است. به گفته وي اين درحالي است که عمده کشاورزان استان نيز کمتر از هفت دهم هکتار زمين دارند. کشاورزان مازندراني در بهترين براورد در شهريور سال 94 برنج طارم خود را حدود 65هزار ريال در کيلو گرم فروختند و با توجه به ميزان برداشت در هر هکتار حدود 2هزار و 500 کيلو گرم برنج سفيد ، عمده کشاورزان با کسر خوراکي خود و ميزان زمين به طور متوسط حدود 1500 کيلوگرم برنج براي فروش به بازار داشتند که قيمت جمع ان به 10 ميليون تومان نيز نمي رسد. اين مبلغ ، در امد خالص نيست چراکه حداقل 20 درصد از مبلغ فوق شامل هزينه هاي کشاورزي چون کود ، سم ، ماشين الات و ... مي شود. با توجه به درامد اندک و نياز اقتصادي کشاورزان ، بخش عمده اي از محصولات برداشتي در فصل تابستان به بازار عرضه مي شود واين مساله باعث مي شود تا قيمت برنج در اين فصل بسيار کاهش يابد. به گفته کشاورزان و کارشناسان اگاه به مساله بازار برنج در مازندران هر چند عرضه يکباره بخش عمده اي از برنج پس از برداشت از دست شاليکاران به خاطر نياز جدي آنان به نقدينگي است ، اما مشخص نبودن واقعي مقدار توليد ،مصرف سرانه و نياز واردات نيز باعث شد حتي کشاورزان برخوردار و زمين دار نيز همچنان با اظهارات و اجراي سياست هاي وارداتي مختلف ،گمراه شده و محصول خود را در همان فصل پاييز بفروشند. يک کشاورز مازندراني مي گويد با اينکه نياز به پول برنج در فصل پائيز نداشتم ولي با توجه به قيمت هاي سه و چهار سال گذشته که تفاوتي چنداني در ماههاي مختلف سال نداشت ، برنج خود را با اندکي افزايش قيمت ان هم به صورت چکي در شهريور فروختم و اينک که قيمت ان را مي بينم اه از نهادم بر مي ايد . به گفته وي سياست هاي مقطعي و نوساني بازرگاني و نبود اطلاع رساني در مورد ميزان واردات باعث شده تا ضر زيادي متحمل شود . سياستهاي مقطعي در واردات برنج بنا بر امارهاي رسمي در سالهاي 1391 تا 1393 به ترتيب يک ميليون و950هزارتن ،يک ميليون و 500 هزارتن ، 850 هزار تن برنج و در سال 94 حدود 750 هزار تن برنج از مجاري قانوني وارد کشور شد. اين مقدار تغيير فاحش در واردات برنج طي چهار سال گذشته در حالي اتفاق افتاده است که در همه اين سالها نياز مصرفي به واردات برنج به کشور در بهترين حالت حدود يک ميليون تن اعلام شده است. معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد کشاورزي مازندران با اشاره به اينکه دو استان مازندران و گيلان بيشترين سهم در توليد برنج داخل کشور را دارند، بيان داشت: توليد سالانه برنج در کشور نيز حدود دو ميليون و 100هزار تن است . عزيز الله شهيدي فر اظهار داشت: بر اساس آمار وزارت جهاد کشاورزي با توجه به سرانه 36 کيلو گرم نياز کشور به واردات حدود 950 هزار تن است. با اين همه به گفته کارشناسان در سالجاري دولت تدبير و اميد براي حمايت از توليد داخلي ، ميزان واردات را منطقي کرده است و با توجه به ميزان واردات غير رسمي و مرز نشين ها و همچنين برنج مانده از واردات سال هاي گذشته ، عامل کاهش واردات تاثير چنداني بر ميزان قيمت ان نداشته است . اين کارشناسان مي گويند يک عامل مهم در تاثير قيمت جدا از کاهش عرضه در فصل زمستان و بهار توسط کشاورزان ، افزايش توجه مردم به توليد داخلي با توجه به کيفيت و طعم برنج ايراني در سالهاي اخير است افزايش رغبت به مصرف برنج ايراني کيفيت ،عطر و طعم برنج هاي توليدي مازندران به ويژه طارم محلي و طارم هاشمي با ذائقه مردم ايران سازگاري خوبي دارد و از آنجاييکه وجود برنج هاي خارجي آلوده در دو سال اخير نيز در بازار مطرح شده ،تقاضا و استقبال خريد برنج توليد داخل افزايش يافت. مسعود غلامي يکي از مشاوران رئيس سازمان جهاد کشاورزي مازندران يکي از دلايل اصلي کم شدن برنج داخلي و افزايش قيمت آن را بالا رفتن رغبت مصرف کنندگان به استفاده از برنج ايراني عنوان کرد. وي با اشاره به اينکه استفاده از سموم کشاورزي در توليد برنج کشورهاي خارجي به مراتب بيشتر از کشورمان است، ادامه داد: بررسي هاي نهاد هاي نظارتي از جمله موسسه استاندارد و دانشگاه علوم پزشکي نشان داده برنج هاي خارجي که به صورت قاچاق وارد کشور مي شوند ،آلوده هستند. وي تصريح کرد: از سوي ديگر برنج هاي داخلي کشور به ويژه ارقام طارم ، فجر و شيرودي به لحاظ کيفيت، طعم و عطر به مراتب بهتر از برنج هاي خارجي است. غلامي با اشاره به اينکه دولت يازدهم بر واردات برنج نظارت جدي دارد تا بر اساس نياز واقعي و در مجاري قانوني وارد شود، ادامه داد: رويکرد افزايش توليد در واحد سطح با ترويج کشت ارقام پر محصول نيز مورد توجه وزارت جهاد کشاورزي است. دلالان زرنگ هستند اما برنج انباشته شده در مازندران وجود ندارد هر چند عوامل جانبي واسطه گري و دلالي تاثير عمده اي بر قيمت هاي بازار مي گذارد اما بررسي ها در شاليکوبي هاي استان نشان مي دهد برخي از واسطه ها مثل هميشه با افزايش قيمت ها در بازار سود خوبي بردند اما در وضعيت موجود انبارهاي انباشته از برنج توليد داخل وجود ندارد تا از بازار سوء استفاده شود. البته به طور يقين ممکن است برخي کشاورزان زمين دار و يا برخي واسطه ها ، اندک برنجي در انبار داشته باشند اما ميزان ان انقدر نيست که بر بازار تاثير بگذارد. احمد قرباني يکي از آگاهان به بازار برنج و صاحب يک واحد شاليکوبي در بابل گفت که در حال حاضر عرضه شالي در برنجکوبي ها در حد کم و يا وجود ندارد. وي بيان داشت: البته هر ساله دو ماه قبل از ورود برنج نو قيمت هاي برنج به نسبت زمان برداشت بالا مي رفته است، اما امسال قيمت برنج بيش از حد افزايش يافت. وي ادامه داد: در حال حاضر با آغاز ماه رمضان تقاضا براي خريد برنج طارم محلي ،هاشمي و فجر از سوي تاجران مازني و ديگر استان هاي کشور نيز کم شده است. وي بيان داشت: از آنجاييکه امسال حدود 20 روز زودتر از سال هاي قبل نشاکاري در مازندران شده است،برنج نو زودتر وارد بازار مي شود. توجه به توليد داخل براي تامين نياز مردم معاون بهبود توليدات گياهي سازمان جهاد کشاورزي مازندران به طرح خوداتکايي برنج در استان هاي شمالي به ويژه مازندران و گيلان اشاره کرد و بيان داشت: بر اساس اين طرح ،سطح زير کشت ارقام پر محصول به 255 هزار هکتار بايد افزايش يابد در حالي که هم اکنون در کمتر از 139 هزار هکتار از اراضي شاليزاري برنج رقم پر محصول کشت مي شود. عزيز الله شهيدي فر با بيان اينکه بر اساس اين طرح ميانگين توليد شالي ارقام محلي و پر محصول بايد به 7.5تن در هکتار برسد،گفت : پيش بيني توليد برنج سفيد در سال هم در اين طرح دو ميليون و 521 هزار تن است. وي اجراي آبياري تناوبي و تجهيز و نوسازي 275 هزار هکتار از شاليزارهاي شمال کشور را از برنامه هاي رسيدن به نتايج طرح خوداتکايي برنج اعلام کرد افزود : در اراضي يکپارچه سازي شده علاوه بر کاهش مصرف 30 درصدي اب ، فرايند داشت تا برداشت مکانيزه مي شود و زمين قابليت کشت دو تا سه باره را نيز پيدا مي کند. در يک جمع بندي مي توان گفت عرضه يک باره برنج برداشتي در تابستان به بازار قيمت ان را به حداقل مي رساند که در واقع قيمت واقعي دسترنج شاليکاران مازندران نيست و لذا نياز است تا با تامين نقدينگي براي کشاورزان در فصل پائيز و نيز اطلاع رساني ، تشويق شوند تا برنج توليدي را به تدريج وارد بازارکنند. برغم تورم 10 تا 12درصدي در دو يا سه سال اخير قيمت واقعي برنج در فصل برداشت در اين سالها تغيير چنداني نداشته است و لذا نبايد قيمت برنج توليد داخل در فصل بهار را معيار کلي قيمت ان دانست. سياستهاي دولت تدبير و اميد براي منطقي کردن واردات و توجه به توليد داخل و تشويق کشاورزان به توليد بيشتر ، شايد به زمان دو تا سه سال نياز داشته باشد تا نتايج ان هم براي توليد داخلي و هم تامين نياز مصرفي مردم مشخص شود.