بزرگنمايي:

مازن انلاين- در شمال كشور مجموعا 72 هزار هكتار شمشاد وجود دارد كه جزء سرمايه هاي بين المللي است. اين گياه گونه با ارزشي است و به عنوان پناهگاه حياط وحش بسيار حائز اهميت است. شمشاد داراي خواص دارويي است كه در پرورش زنبور عسل بسيار كاربرد دارد و در شهرك ها و حياط منازل استفاده مي شود. اين گياه در بقعه ها و امامزاده ها فراوان است و داراي قدمتي بيش از هزار سال است. شمشاد از 20 تا 400 متر از سطح دريا و حتي تا1200 متر رشد مي كند و قدمتي بين 300 تا 1000 متر دارد. اين گياه داراي گونه هايي چون شمشاد خزري، كوله خاس و طلايي است. مدتي است كه حال شمشادهاي شمال كشور خصوصا مازندران خوب نيست و با آفت "شب پره" دست و پنجه نرم مي كند. اين آفت در مدت بيش از يك ماه كه از زمان ورودش مي گذرد خسارات جبران ناپذيري را به شمشادهاي شمال كشور و مازندران وارد كرده است. آفت وارداتي "شب پره" شمشاد آفتي وارداتي و نوظهوري است كه در خرداد‌ماه سال‌جاري در جنگل‌هاي شمال ايران و به‌ويژه غرب استان مازندران مشاهده شد که اين آفت برگ‌خوار با عنوان "شب‌پره" تيشه به ريشه گونه‌هاي شمشاد در اين جنگل‌ها زده است. آفت "شب پره شمشاد" همان‌طور که از اسمش پيدا است پروانه شب‌پره است که در شب‌ها پرواز کرده و با توجه به شرايط آب و هوايي شمال ايران قابليت چندين نسل زاد و ولد را در طول يک‌سال دارد. بر اساس مطالعات به‌عمل آمده عامل"آفت شب‌پره شمشاد" گونه‌اي پروانه با نام علمي Cydalima perspectalis است که به‌صورت طبيعي در شرق آسيا زندگي مي‌کند و از نيمه دوم خرداد‌ماه امسال در مناطقي از غرب استان مازندران و به‌ويژه در نمک‌آبرود و پارک جنگلي بنفشه چالوس، جنگل سي‌سنگان در نوشهر و جنگل‌هاي سي‌سرا و متل‌قو را نيز در بر گرفت. اين آفت كه بومي كشورهاي شرق آسيا از جمله چين، ژاپن، تايوان و هند است از سال 2007 توسط كشتي هاي گياهان زينتي آلوده به تخم لارو به اروپا و شمال آن و اخيرا به تركيه و آذربايجان سرايت كرده است. در سال 91 آفت بلايت حدود 30 هزار هكتار از شمشادها را آلوده كرد و خسارت هايي را نيز وارد كرد، اما به اندازه آفت شب پره شمشاد نبوده است. مطابق آمار و تحقيقات واصله احتمال اين‌که اين آفت از راه نهال‌هاي شمشاد تزئيني آلوده و يا مبادلات بين‌المللي و يا حتي از طريق گردشگران و مسافران خارجي وارد ايران شده باشد دور از ذهن نيست. مراحل زندگي اين آفت شامل مراحلي مانند لارو، شفيره و حشره کامل بود و با توجه به اينکه يکي از نشانه‌هاي اين آفت برگ‌خواري محسوب مي‌شود بنابراين تمام انواع شمشاد اعم از نهال، درختچه و درختان را آلوده مي‌کند به‌حدي که شمشادها خشک و سوخته نشان مي‌دهد. تنيدن تارهاي فراوان و باقي ماندن رگبرگ ديگر علائم درختان خسارت ديده نيز شامل خردگي برگ‌ها، باقي ماندن رگبرگ‌ها، تنيدن تارهاي فراوان و وجود لاروهاي در حال تغذيه و بي‌برگي درختان به‌صورت توده‌اي است. در مدت بيش از يك ماه از زمان شيوع اين آفت كه از پارك بنفشه در محدوده نمك آبرود آغاز شد تا كنون از آمل تا رودسر را آلوده كرده است. به منظور مبارزه و كنترل اين آفت "شب پره شمشاد " كه موجب نگراني هاي زيادي شده است جلسه اي در قالب ستاد مديريت بحران در فرمانداري نوشهر با حضور مدير كل منابع طبيعي مازندران نوشهر و جمعي از كارشناسان اداره كل منابع طبيعي برگزار شد و در اين جلسه از گروه‌هاي مردم‌نهاد استاني و ملي درخواست کمک شد. فرماندار نوشهر با تاكيد بر جدي گرفتن آفت" شب پره شمشاد" از سوي همه مردم و مسوولان گفت: آفت‌ شب پره به يکي از سرمايه‌هاي ملي ما آسيب هاي جدي وارد كرده است، بنابراين بايد هر چه زودتر براي مبارزه با آن تصميم جدي گرفته شود. علي شادمان با تاكيد بر اينكه شهرداري‌ها بايد دستگاه‌هاي سم‌پاشي خود را در اختيار ستاد مديريت بحران قرار دهند، اعلام كرد: بخشداران دو بخش كجور و مركزي بايد جلسه فوق العاده اي با دهياران برگزار كنند و در اين جلسه به صورت دقيق و كامل راه مبارزه با اين آفت را تشريح كنند تا دهياران به مردم اطلاع رساني كنند و اطلاع‌رساني در منازل هم انجام شود. وي با بيان اينکه در منطقه سي‌سنگان بايد با هزينه مديريت همان‌جا نسبت به مبارزه و سم‌پاشي اقدام شود، تصريح کرد: امروز راهي جز مبارزه شيميايي وجود ندارد و البته نظر محيط زيست در استفاده کردن يا نکردن سموم مهم است و بايد هر چه زودتر اعلام کنند در غير اين صورت بايد در برابر خسارات وارد شده به محيط زيست پاسخگو باشند. فرماندار نوشهر تاكيد كرد: امروز روز مبارزه با اين آفت است و راهي جز مبارزه شيميايي وجود ندارد و به‌منظور جلوگيري از سودجويي‌ها در زمينه فروش‌ سم‌ها، جهاد کشاورزي بايد ترتيبي اتخاذ کند تا سموم مورد نياز در سم‌فروشي‌ها به قيمت مقطوع عرضه شود تا مردم بتوانند براي نياز خود دريافت كنند. شادمان با بيان اينكه هلال احمر بايد از استان امكانات بيشتري را براي مبارزه با آفت طلب كند ،اظهار کرد: سازمان‌هاي مردم نهاد استاني و کشوري کمک کنند و در اين حوزه دبيرخانه ستاد بحران مبارزه با آفت شمشادها داير است و پيگيري مداوم ادامه داردو بايد همه امكانات بسيج شود. وي از رسانه هاي مكتوب، خبرگزاري ها و فضاهاي مجازي خواست تا در خصوص اطلاع رساني و حساسيت اين موضوع وارد كار شوند و همه تلاش خودرا بكار گيرند. معاون فرماندار نوشهر نيز اظهار كرد: شمشادها تا قفقاز و هلند به صورت پراکنده وجود دارد و گاهي در انگليس هم هست و در ايران در ايران كه بومي است از جلگه تا ميان بند ادامه دارد و سايه پسند است و نياز به پرستاري دارد. روشنعلي فرجي گفت: بر اساس نظر كارشناسان تاكنون 24 هزار هکتار از عرصه‌هاي شمشادي در مازندران طبق نظر کارشناسان دچار آفت‌زدگي شد و اين رقم در استان گيلان به 34 هزار هکتار مي‌رسد كه اين رقم به صورت دقيق مشخص نيست اما با اين حال جاي نگراني بسيار دارد. وي با اشاره به دستگاه‌هاي متولي از جمله اداره كل منابع طبيعي، افزود: برخي شمشادها سايه دوست هستند و اگر سايه از سر آنها بر داشته شود برگ‌هاي آن مي‌ريزد و بخشي از خشک‌شدگي ممکن است به همين دليل باشد. معاون فرماندار نوشهر تاكيد کرد: سم‌پاشي در جنگل خطرناک است و سبب از بين رفتن حشرات مفيد مي‌شود و بنابراين بايد در اين زمينه با تدبير جلو رفت. مديرکل منابع طبيعي و آبخيزداري غرب مازندران ـ نوشهر نيز با قدرداني از حساسيت فرماندار نوشهر نسبت به وضعيت آفت شمشادها، اظهار کرد: شمشادها در چند سال اخير چند بار مورد حمله قرار گرفت اما شدت آن به اندازه شب پره نبود و در حال در شرايط بسيار حساسي قرار داريم كه بايد با جديت وارد شد. سيد وجيه‌الله موسوي با بيان اينکه کارشناسان در حال بررسي هستند که اين آفت چگونه وارد کشور شده است، گفت:آنچه كه از شواهد بر مي آيد نشان مي دهد اين آفت وارداتي است و از طريق يا واردات گياهان زينتي است يا عمدي وارد کشور شد و مرکز شيوع از پارک بنفشه کنار هتل پارسيان خزر چالوس است و به شدت در حال شيوع است. وي با تاكيد بر اينکه نبايد زمان را از دست داد، بيان کرد: همه بايد وارد عمل شوند وگرنه کل شمشادها از بين مي‌روند و آنچه امکانات در شهرستان هست بايد بسيج شود تا بتوان آفت شب پره شمشاد را مهار كرد. مديرکل منابع طبيعي و آبخيزداري غرب مازندران ـ نوشهر تصريح كرد:اين آفت با گذشت اين مدت با شتاب در اراضي جلگه اي در حال انتشار است و هرگونه تاخير در پيشگيري ، مقابله و مهار شيوع اين آفت، احتمال آلوده شدن اراضي جنگلي مناطق بالادست بسيار زياد است. موسوي با بيان اينكه اين آفت ابتدا در گونه هاي شمشاد تزئيني خانگي شيوع پيدا کرده و سپس به اراضي جلگه اي سرايت پيدا کرده است، خاطر نشان كرد: بسترهاي جنگلي به آفت برگ خوار شب پره آلوده نشده است و مي‌توان با گماشتن نيرو و امکانات از شيوع بيشتر آن جلوگيري کرد. وي با اشاره به اينکه اولويت نخست براي سم‌پاشي استفاده از ترکيبات کنترل کننده "ديملين و بي‌تي" است که در پارک بنفشه هتل پارسيان خزر و سي‌سنگان استفاده شده است، گفت: سموم پيشنهادي با هماهنگي محيط زيست با دوز پايين به ترتيب «دلتامترين»،«آلترين» و «سايپرومترين» است. انتقال آفت از شمشاد هاي زينتي آلوده کارشناس دفتر حفاظت و حمايت سازمان جنگل ها در ستاد چالوس نيز گفت: عامل اين آفت، گونه اي پروانه است که از نيمهٔ دوم خرداد امسال در نمک آبرود شهرستان چالوس در يک قطعهٔ 50 هکتاري ديده شد که خسارت زيادي به درختان شمشاد وارد کرده است. يزدانفر آهنگران افزود: اين آفت چند نسل در سال دارد و احتمالا از طريق نهال هاي شمشاد زينتي آلوده و يا ساير مبادلات بين المللي و يا از طريق گردشگران کشورهاي ديگر وارد ايران شده است. وي با بيان اينكه ميزان شدت آفت شب پره از آفت بلايت بيشتر بوده است ، اظهار كرد: براي مبارزه با اين آفت نياز است با هواپيماهاي سم پاش در نمك آبرود وارد عمل شد زيرا هر يك ساعت تاخير نيز خسارات زيادي را به شمشادها وارد مي كند. كارشناس ارشد گياه شناسي و معاون قائم مقام حفاظت سازمان جنگل ها در چالوس ادامه داد: اين آفت خسارات زيادي را به برگ ها و شاخه ها وارد مي كند و باعث خشك شدن شديد مي شود. آهنگران متذكر شد: اين آفت با تارهايي كه ايجاد مي كند حساسيت پوستي را به دنبال دارد و در صورت بارندگي آلودگي خاك را نيز به همراه دارد. وي تاكيد كرد: بايد از همه ظرفيت ها و امكانات براي مبارزه با اين آفت استفاده كرد تا جلوي پيشروي آن گرفته شود.